مهریه زن چند سکه است؟

در قانون ایران، سقفی برای تعداد سکه های مهریه وجود نداره و زوجین می تونن هر تعدادی رو که با هم توافق کردن، به عنوان مهریه تعیین کنن. اما چیزی که خیلی ها نمی دونن اینه که برای اجرای مهریه و خصوصاً وقتی بحث زندان رفتن مرد مطرح میشه، محدودیت هایی وجود داره که مهمترینش همون ۱۱۰ سکه بهار آزادیه. یعنی اگه مهریه شما بیشتر از این مقدار باشه، دیگه برای باقی اش نمی شه مرد رو به زندان انداخت. بیاین با هم این موضوع رو از صفر تا صد بررسی کنیم و به جواب های دقیق برسیم.

مهریه، این حق مالی مهم برای زن، از همون لحظه عقد نکاح به گردن مرد میفته. یعنی زن می تونه هر وقت که دلش خواست، مهریه اش رو مطالبه کنه. ولی خب، همیشه این مطالبه کردن و گرفتن مهریه به سادگی حرفش نیست. قانون گذار، برای اینکه هم حقوق زن حفظ بشه و هم مردها بی دلیل گرفتار نشن، قواعد و تبصره هایی رو در نظر گرفته که دونستنشون برای هر کسی که در شرف ازدواجه یا با مسائل مهریه درگیره، مثل نون شب واجبه. این پیچیدگی ها باعث شده سوالات زیادی تو ذهن مردم شکل بگیره، از اینکه دقیقاً «مهریه زن چند سکه است؟» تا «اگه مرد نتونه بده چی میشه؟» و «آیا خیانت زن، مهریه اش رو از بین می بره؟» بیاین توی این مقاله، جواب همه این سوالات رو با هم پیدا کنیم و یه نقشه راه شفاف برای مهریه بکشیم.

تعیین مهریه: آیا واقعاً سقفی برای تعداد سکه ها هست؟

یکی از اولین سوالاتی که ذهن خیلی ها رو مشغول می کنه اینه که اصلاً ما می تونیم هر تعداد سکه ای رو که دلمون خواست، به عنوان مهریه تعیین کنیم یا نه؟ جواب ساده و سرراست اینه که بله، قانون هیچ محدودیتی برای تعداد سکه هایی که زوجین می تونن به عنوان مهریه در سند ازدواج ثبت کنن، نذاشته. یعنی از یک شاخه گل تا هزاران سکه، همه و همه از نظر شرعی و قانونی قابل ثبت هستن و مرد موظفه که اونا رو پرداخت کنه.

پس اینکه می شنویم بعضی ها مهریه شون رو به تعداد سال تولدشون، یا به عدد ۱۴ (به نیت ۱۴ معصوم)، یا ۱۱۴ سکه (به نیت ۱۱۴ سوره قرآن) تعیین می کنن، کاملاً عرفیه و هیچ اشکال قانونی نداره. انتخاب تعداد مهریه کاملاً به توافق زن و مرد و البته خانواده هاشون بستگی داره. اما این آزادی عمل تو تعیین مهریه، یه فرق اساسی با اجرای مهریه داره که خیلی ها این دوتا رو با هم قاطی می کنن و همین باعث سردرگمی میشه.

باید حواسمون باشه که تعیین مهریه یه بحثه و ضمانت اجرای اون یه بحث دیگه. یعنی اینکه شما چند سکه رو ثبت کردین، به معنی این نیست که همیشه می تونین تمام اون تعداد رو به راحتی و با فشار قانونی وصول کنین. اینجاست که محدودیت ۱۱۰ سکه وارد عمل میشه و قصه رو یه کم پیچیده تر می کنه. در واقع، قانون بیشتر به فکر اینه که مردها بی دلیل و فقط به خاطر مهریه سنگین، زندانی نشن؛ نه اینکه کلاً مهریه از گردنشون ساقط بشه.

مهریه تا چند سکه قابل اجراست؟ (اینجا گره کار باز میشه!)

خب، رسیدیم به جایی که خیلی ها رو نگران کرده و باعث شده سوال اصلی مقاله ما شکل بگیره: مهریه زن چند سکه است که واقعاً میشه گرفت و چقدرش تضمین قانونی داره؟ اینجاست که باید بین عدد مهریه تو سند و چیزی که عملاً می شه از مرد مطالبه کرد، فرق گذاشت.

محدودیت ۱۱۰ سکه: سنگ بنای ضمانت اجرایی

قانون به صراحت میگه که فقط تا سقف ۱۱۰ سکه تمام بهار آزادی (یا معادل ریالی اون)، مرد بابت مهریه محکوم به زندان میشه. یعنی اگه مهریه خانمی مثلاً ۳۰۰ سکه باشه، و مرد نتونه اونو یکجا پرداخت کنه و درخواست اعسار (ناتوانی در پرداخت) بده، دادگاه فقط برای ۱۱۰ سکه از اون ۳۰۰ سکه، می تونه حکم جلب یا حبس صادر کنه.

حالا تکلیف مهریه بیشتر از ۱۱۰ سکه چی میشه؟ یعنی اون ۱۹۰ سکه باقی مانده رو زن نمی تونه بگیره؟ چرا که می تونه! اما فرقش اینه که برای اون مقدار بیشتر از ۱۱۰ سکه، دیگه حکم جلب یا زندان برای مرد صادر نمی شه. زن فقط می تونه از اموال و دارایی های مرد، مهریه اش رو مطالبه و وصول کنه. اگه مرد هیچ مالی به نامش نداشته باشه، خب زن عملاً نمی تونه اون مقدار مازاد رو بگیره، مگر اینکه بعداً اموالی به دست بیاره که زن دوباره بتونه اقدام کنه.

یه نکته مهمی که جدیداً تو رویه های قضایی دیده میشه اینه که حتی برای همون ۱۱۰ سکه هم، اگه مرد درخواست اعسار (ناتوانی مالی) بده و دادگاه هم اونو قبول کنه، خیلی اوقات دیگه خبری از حکم جلب و زندان نیست. دادگاه میاد و مهریه رو قسط بندی می کنه. یعنی اگه مرد اقساطش رو به موقع بده، حتی برای ۱۱۰ سکه هم به زندان نمیره. اینجاست که می بینیم قانون بیشتر به سمت حل و فصل مسالمت آمیز و جلوگیری از حبس مردان رفته و هدفش زندانی کردن مرد نیست، بلکه واداشتن اون به پرداخت دینشه.

طرح ۱۴ سکه: بررسی یک پیشنهاد در حال تصویب (نه قانون جاری)

این روزها خیلی ها درباره «قانون جدید مهریه ۱۴ سکه» صحبت می کنن. اما باید به صراحت بگم که این طرح هنوز به صورت قانون در نیامده و در حد یک پیشنهاد در مجلس در حال بررسیه. یعنی چیزی نیست که الان اجرا بشه و شما بتونید بهش استناد کنید.

واقعیت اینه که طرح ۱۴ سکه، بیشتر از اینکه بخواد تعداد مهریه رو محدود کنه، به دنبال اینه که مالیات و هزینه های ازدواج رو کم کنه و تسهیلاتی رو برای جوون ها فراهم کنه تا راحت تر بتونن ازدواج کنن. مثلاً ممکنه پیشنهاد بشه که اگه مهریه تا ۱۴ سکه باشه، از مالیات معاف بشه یا ثبتش هزینه ای نداشته باشه. هدف اصلی این طرح، کم کردن آمار طلاق و کمک به جوون هاست، نه اینکه به معنای واقعی کلمه، سقف مهریه رو ۱۴ سکه کنه و مهریه های بیشتر رو باطل بدونه.

پس اگه جایی شنیدین که قانون جدید اومده و مهریه رو ۱۴ سکه کرده، بدونید که این خبر دقیق نیست و فعلاً فقط در حد یک طرح پیشنهادیه. تا اطلاع ثانوی، همون قانون ۱۱۰ سکه و مطالبه از اموال برای مبالغ بالاتر، ملاک عمل دادگاه هاست. ممکنه در آینده این طرح تصویب بشه و روی مهریه های جدید و حتی قدیمی تأثیر بذاره، اما تا اون روز، هیچ چیز قطعی نیست و باید منتظر ماند و دید چه اتفاقی میفته.

انواع مهریه و تفاوت های حقوقی آن ها: عندالمطالبه، عندالاستطاعه و …

مهریه فقط یه عدد سکه نیست؛ انواع مختلفی داره که هر کدوم قواعد و شرایط حقوقی خاص خودشون رو دارن. دو نوع اصلی که باید بشناسیم و خیلی هم تو دادگاه ها باهاشون سروکار داریم، عندالمطالبه و عندالاستطاعه هستن.

مهریه عندالمطالبه (بر ذمه مرد): هر وقت زن بخواد، مرد باید بده!

این رایج ترین نوع مهریه تو ایران هست که تو اکثر سندهای ازدواج هم ثبت میشه. «عندالمطالبه» یعنی چی؟ یعنی زن هر زمانی که دلش بخواد، می تونه مهریه اش رو از مرد مطالبه کنه و مرد هم بدون نیاز به اثبات توانایی مالیش، موظفه که اون رو پرداخت کنه. فرقی نمی کنه که زندگی مشترک شیرین باشه یا تلخ، زن می تونه همین الان بره و مهریه اش رو از طریق دادگاه یا اداره ثبت مطالبه کنه.

البته، اینجا هم یه تبصره وجود داره. اگه مرد توانایی پرداخت یکجای مهریه رو نداشته باشه، می تونه درخواست اعسار (ناتوانی مالی) بده. در این صورت، دادگاه با بررسی وضعیت مالی مرد، مهریه رو قسط بندی می کنه. ولی این به معنی این نیست که مرد از پرداخت مهریه معاف شده، فقط روش پرداختش عوض میشه و قسطی میشه. پس حواس آقایون باشه که عندالمطالبه بودن، شوخی بردار نیست و به محض عقد، این دین به گردن شما میفته!

مهریه عندالاستطاعه (محدود به توانایی مرد): پرداخت به شرط داشتن مال!

«عندالاستطاعه» یه جورایی برعکس عندالمطالبه عمل می کنه. تو این نوع مهریه، زن فقط وقتی می تونه مهریه اش رو مطالبه کنه که خودش اثبات کنه مرد توانایی مالی برای پرداخت مهریه رو داره. یعنی بار اثبات توانایی مالی مرد، به عهده زنه. اگه زن نتونه اموالی از مرد معرفی کنه یا توانایی مالیش رو ثابت کنه، عملاً دستش از مهریه کوتاه می مونه تا زمانی که مرد مالی به دست بیاره.

خب، این موضوع کار زن رو برای مطالبه مهریه سخت تر می کنه. چون باید تحقیق کنه، اسناد و مدارک جمع آوری کنه و تو دادگاه ثابت کنه که مرد اموالی داره یا درآمدش به قدری هست که می تونه مهریه رو بپردازه. معمولاً این نوع مهریه برای کاهش فشار مالی روی مردان و تشویق به ازدواج استفاده میشه، اما خب معایب خودش رو هم برای زن داره.

مهرالمسمی، مهرالمثل، مهرالمتعه: یه آشنایی مختصر

علاوه بر دو نوع اصلی بالا، قانون سه نوع دیگه مهریه رو هم تعریف کرده که دونستنشون بد نیست:

• مهرالمسمی: این همون مهریه ایه که موقع عقد تو سند ازدواج به صورت مشخص و با توافق طرفین تعیین میشه و نامش برده میشه. این رایج ترین و واضح ترین نوع مهریه ست.
• مهرالمثل: اگه مهریه مشخصی تو عقد تعیین نشده باشه یا تعیین شده ولی از نظر قانونی باطل باشه، و زوجین بعد از نزدیکی بخواهند مهریه ای تعیین شود، دادگاه میاد و با توجه به شرایط و موقعیت زن (مثل تحصیلات، موقعیت اجتماعی، سن و سال، و حتی مهریه خواهران و اقوام مشابه)، یه مهریه رو برای زن تعیین می کنه که بهش می گن مهرالمثل.
• مهرالمتعه: این مهریه فقط تو یه شرایط خاص پیش میاد: وقتی که عقد ازدواج دائم بوده، مهریه ای توش تعیین نشده باشه و مرد قبل از اینکه با زن نزدیکی کنه، طلاقش بده. تو این حالت، دادگاه با توجه به وضعیت مالی مرد (و نه زن)، یه مبلغی رو به عنوان مهرالمتعه تعیین می کنه تا زن دست خالی نمونه.

گام به گام: فرآیند مطالبه و اجرای مهریه

حالا که انواع مهریه رو شناختیم، بیاید ببینیم اگه یه روزی کار به مطالبه مهریه کشید، چطور باید قدم به قدم پیش بریم. دو راه اصلی برای مطالبه مهریه وجود داره: از طریق اداره ثبت اسناد و از طریق دادگاه خانواده.

مطالبه مهریه از طریق اداره ثبت اسناد: یه راه سریع تر اما با محدودیت!

اگه سند ازدواجتون رسمی باشه، می تونین برای مطالبه مهریه، اول به دفترخانه ای که توش عقد کردین مراجعه کنین. اونجا یه تقاضانامه پر می کنین و دفترخونه هم موضوع رو به اداره ثبت اسناد و املاک میفرسته تا اجراییه مهریه صادر بشه. اجراییه به مرد ابلاغ میشه و اون ۱۰ روز فرصت داره که مهریه رو بپردازه یا درخواست اعسار بده.

مزایا: این روش معمولاً سریع تر از دادگاهه و هزینه های اولیه کمتری داره. همچنین، اگه مرد اموالی داشته باشه که قابل توقیف باشه (غیر از مستثنیات دین)، ثبت می تونه سریعاً اونا رو توقیف کنه. مثلاً اگه مرد کارمند باشه، می تونین درخواست کسر یک سوم حقوقش رو بکنین تا مهریه پرداخت بشه.

معایب: یه سری محدودیت ها هم داره. مثلاً اگه مرد اموالی به نامش نداشته باشه یا نتونین اموالی ازش معرفی کنین، ثبت عملاً کار زیادی نمی تونه بکنه و پرونده به دادگاه ارجاع میشه. همچنین، اگه مهریه شما خیلی زیاد باشه و مرد درخواست اعسار بده، برای تعیین تکلیف باقی مهریه باز هم مجبور میشین به دادگاه مراجعه کنین. گاهی هم ممکنه هزینه های دادرسی در ثبت (مثل نیم عشر اجرایی) برای مبالغ بالا، سنگین به نظر بیاد. در حال حاضر، اگه سند ازدواج رسمی باشه، زن می تونه تمام مهریه رو از طریق ثبت مطالبه کنه.

مطالبه مهریه از طریق دادگاه خانواده: راهی جامع تر اما طولانی تر!

اگه سند ازدواجتون رسمی نیست (مثلاً در عقد موقت) یا اگه از طریق ثبت به جایی نرسیدین و مرد درخواست اعسار داده، باید از طریق دادگاه خانواده اقدام کنین. این روش یه کم طولانی تره، ولی کامل تره و دادگاه می تونه به همه ابعاد پرونده رسیدگی کنه.

شرایط و مراحل تقدیم دادخواست:

1. اول باید یه دادخواست مطالبه مهریه رو پر کنین و به دادگاه خانواده ارائه بدین.
2. مدارک لازم (مثل سند ازدواج، شناسنامه، کارت ملی) رو همراهش بذارین.
3. دادگاه بعد از بررسی اولیه، طرفین رو به جلسه رسیدگی دعوت می کنه.
4. اگه مرد توانایی پرداخت یکجا رو نداشته باشه، می تونه درخواست اعسار بده که دادگاه بهش رسیدگی می کنه.
5. نقش وکیل اینجا خیلی پررنگ میشه. یه وکیل خوب می تونه راهنماییتون کنه، مدارک رو درست آماده کنه و از حقوق شما دفاع کنه تا بهترین نتیجه رو بگیرین.

توقیف اموال مرد برای مهریه: پولشو از کجا بگیریم؟

وقتی زن مهریه اش رو مطالبه می کنه و حکم قطعی صادر میشه، اگه مرد مهریه رو پرداخت نکنه، زن می تونه درخواست توقیف اموال مرد رو بده. ولی خب، هر مالی رو نمیشه توقیف کرد. بیاین ببینیم چه اموالی قابل توقیف هستن و چه اموالی نه:

• اموال قابل توقیف: خونه (اگه تنها منزل مسکونی مرد و خانواده اش نباشه)، ماشین، موجودی حساب های بانکی، حقوق ماهانه (تا یک سوم یا یک چهارم)، سهام شرکت ها، مغازه، زمین و هر مال منقول یا غیرمنقول دیگه ای که به نام مرد باشه و ارزش مالی داشته باشه. زن می تونه این اموال رو به دادگاه معرفی کنه یا از دادگاه بخواد که خودش از طریق مراجع مربوطه استعلام بگیره.
• مستثنیات دین: یه سری اموال هستن که قانون میگه تحت هیچ شرایطی نمی شه اونا رو توقیف کرد. اینا اموالی هستن که برای ادامه زندگی آبرومندانه مرد ضروریه. مثل:
  • منزل مسکونی که تنها محل زندگی مرد و خانواده شه.
  • لوازم ضروری زندگی (مثل یخچال، تلویزیون، وسایل آشپزخانه، و غیره) که عرفاً مورد نیاز باشه.
  • تلفن و موبایل ضروری.
  • قوت و آذوقه ضروری برای خود و افراد تحت تکفل برای مدتی که دادگاه تعیین می کنه.
  • ابزار و وسایل کار برای امرار معاش (مثلاً اگه مرد کارگر ساختمون باشه، ابزارش؛ یا اگه راننده باشه، ماشینش در حد عرف).
  • مبلغی از حقوق و مزایا که برای زندگی ضروریه.

  تشخیص اینکه یک مال مستثنیات دین هست یا نه، نهایتاً با دادگاهه و به شرایط مرد بستگی داره.

دادخواست اعسار و تقسیط مهریه (برای مردان): وقتی که پول نیست!

اگه شما آقا هستین و به پرداخت مهریه محکوم شدین ولی واقعاً توانایی پرداخت یکجای اون رو ندارین، نگران نباشین؛ قانون راهکاری به نام «دادخواست اعسار» رو پیش بینی کرده. اعسار یعنی اینکه شما اثبات کنین که فقیر هستین یا اموال و درآمد کافی برای پرداخت یکجای بدهی رو ندارین. این دادخواست می تونه جلوی زندانی شدن شما رو بگیره و مهریه رو براتون قسط بندی کنه.

اعسار چیست و چه زمانی کاربرد دارد؟
اعسار زمانی به کار میاد که شما محکوم به پرداخت مهریه شدین ولی نمی تونین همون لحظه کل مبلغ رو پرداخت کنین. تو این حالت، شما می تونین یه دادخواست به دادگاه ارائه بدین و از دادگاه بخواین که وضعیت مالی شما رو بررسی کنه و مهریه رو براتون قسط بندی کنه. این کار جلوی زندانی شدن شما رو می گیره.

مراحل تقدیم دادخواست اعسار:

1. یه دادخواست اعسار رو تو سامانه های قضایی (مثل ثنا) ثبت و به دادگاه خانواده ارائه بدین.
2. مدارک مربوط به وضعیت مالی خودتون (مثل لیست اموال و دارایی ها، گواهی حقوق، گردش حساب بانکی، استشهادیه محلی که دو شاهد معتبر امضا کردن) رو ضمیمه کنین.
3. باید حداقل دو شاهد معتبر (که معمولاً همسایه ها یا کسبه محل هستن) رو به دادگاه معرفی کنین تا شهادت بدن که شما توانایی پرداخت یکجای مهریه رو ندارین و اموالی هم به نامتون نیست.

چگونه دادگاه اقساط مهریه را تعیین می کند؟
دادگاه با بررسی همه مدارک و شهادت شهود، وضعیت مالی شما رو ارزیابی می کنه. فاکتورهایی مثل شغل، میزان درآمد، تعداد افراد تحت تکفل، و حتی هزینه های ضروری زندگی شما در نظر گرفته میشه. بعد از اون، یه پیش قسط (معمولاً یک سکه) و تعداد اقساط ماهانه رو تعیین می کنه که شما باید اونا رو به زن بپردازین.

«دادگاه در تعیین اقساط، هدفش اینه که هم مرد بتونه از عهده پرداخت بربیاد و هم زن به حقش برسه. پس اقساط رو جوری تعیین می کنه که نه سیخ بسوزه نه کباب، یعنی متعادل و منصفانه.»

عواقب عدم پرداخت اقساط:
اگه مردی اقساط مهریه رو به موقع پرداخت نکنه، زن می تونه دوباره برای اون اقساط معوقه، درخواست حکم جلب بده. پس پرداخت منظم اقساط خیلی مهمه. در بعضی موارد، اگه مرد کارمند باشه، دادگاه می تونه دستور کسر از حقوق رو صادر کنه تا اقساط مهریه مستقیماً از حقوقش کسر و به زن پرداخت بشه.

امکان تعدیل اقساط:
اگه شرایط مالی مرد (یا حتی زن) تغییر کنه، مثلاً مرد شغلش رو از دست بده یا درآمدش به طور قابل توجهی کم بشه، می تونه دوباره دادخواست تعدیل اقساط رو به دادگاه بده و از دادگاه بخواد که میزان اقساط رو کم یا زیاد کنه. این نشون میده که قانون انعطاف پذیری لازم رو برای شرایط متغیر زندگی در نظر گرفته.

باورهای غلط و پاسخ به سوالات رایج (یه سری ابهامات رو حل کنیم!)

موضوع مهریه، مثل خیلی از مسائل دیگه تو جامعه ما، پر از باورهای غلط و سوالاتیه که ممکنه ذهن شما رو هم درگیر کرده باشه. بیاین با هم چندتا از این سوالات و باورهای رایج رو بررسی کنیم و جواب درست حقوقی شون رو پیدا کنیم:

آیا خیانت زن بر مهریه تأثیر می گذارد؟

این یکی از پرتکرارترین سوالاته که تو ذهن خیلی از آقایون مطرح میشه. باید بگم که به صورت مستقل، خیانت زن باعث از بین رفتن مهریه نمی شه. مهریه یک حق مالیه که با عقد نکاح به گردن مرد میفته و با اقداماتی مثل خیانت، ساقط نمیشه. خیانت یک عمل غیرقانونی و غیراخلاقیه که عواقب خودش رو (مثل حق طلاق برای مرد) داره، ولی مهریه رو از بین نمی بره.

اما یه نکته اینجاست: اگه خیانت زن به دلیل «عدم تمکین» (یعنی عدم انجام وظایف زناشویی بدون دلیل موجه و ترک منزل) ثابت بشه و مرد بتونه عدم تمکین رو تو دادگاه اثبات کنه، زن در دوران عدم تمکین، مستحق نفقه نیست. ولی باز هم مهریه سر جاشه. پس یادتون باشه، مهریه از خیانت مستقل عمل می کنه.

آیا مهریه به ورثه زن فوت شده تعلق می گیرد؟

بله، مهریه مثل سایر دیون و حقوق مالی، بعد از فوت زن به ورثه قانونی او منتقل میشه. یعنی اگه زنی فوت کنه و مهریه اش رو نگرفته باشه، وراثش (مثل فرزندان، پدر و مادر، و در نبود آن ها، سایر بستگان) می تونن اون رو از مرد مطالبه کنن. این دین از مرد ساقط نمیشه و باید به ورثه پرداخت بشه.

اگر زن درخواست طلاق دهد، آیا مهریه اش را کامل می گیرد؟

اینجا بسته به نوع طلاق قضیه فرق می کنه:

• اگه طلاق از طرف زن باشه و زن درخواست طلاق بده (مثلاً به دلیل عسر و حرج یا شروط ۱۲ گانه عقدنامه)، مهریه اش رو کامل می گیره، مگر اینکه خودش بخواد بخشی از اون رو ببخشه تا مرد راضی به طلاق بشه (که بهش میگن طلاق خلع).
• اگه طلاق خلع باشه، زن با بخشیدن تمام یا قسمتی از مهریه اش (و گاهی اوقات چیزهای دیگه) از مرد طلاق می گیره.
• اگه طلاق از طرف مرد باشه، مرد باید تمام مهریه رو بپردازه. در این حالت دادگاه معمولاً شرایط تقسیط رو برای مرد در نظر نمیگیره و باید یکجا پرداخت بشه، مگر اینکه مرد اعسارش رو ثابت کنه.

آیا قانون ۱۴ سکه شامل مهریه های ثبت شده قبل از تصویب هم می شود؟

همونطور که گفتیم، طرح ۱۴ سکه هنوز قانون نشده. اما اگه در آینده ای نزدیک تصویب بشه، معمولاً قوانین این چنینی برای مهریه هایی که بعد از تاریخ تصویب و ابلاغ قانون تعیین میشن، اعمال میشه. اما اینکه روی مهریه های قدیمی هم تأثیر بذاره، جای بحث داره و باید منتظر متن نهایی و نحوه اجرای اون بود. معمولاً قوانین به گذشته عطف اثر نمی کنند، مگر اینکه صراحتاً در قانون ذکر بشه و این در مورد مهریه کمتر اتفاق میفته.

آیا مهریه سکه طلا با سکه بهار آزادی تفاوت دارد؟

در عرف و زبان مردم، معمولاً «سکه طلا» و «سکه بهار آزادی» به جای هم استفاده میشن. اما از نظر قانونی، مهریه معمولاً بر اساس «سکه تمام بهار آزادی» (و گاهی سکه امامی یا طرح جدید) تعیین میشه. تفاوت های جزئی در وزن، عیار و تاریخ ضرب ممکنه بین انواع سکه ها وجود داشته باشه که تو قیمت گذاری تأثیر میذاره، اما در کلیت، برای مهریه معمولاً منظور همون سکه های رایج بازار طلاست که بانک مرکزی نرخ اون رو تعیین می کنه.

مهریه مالیات دارد؟

در حال حاضر، مهریه مشمول مالیات نیست. یعنی زن بابت دریافت مهریه، مالیاتی پرداخت نمی کنه. اما اگه طرح ۱۴ سکه با موضوع مالیات تصویب بشه، ممکنه برای مهریه هایی که از یک سقف مشخص (مثلاً همون ۱۴ سکه یا بیشتر) بالاتر میرن، مالیات در نظر گرفته بشه. باز هم تأکید می کنم که این فقط یک طرحه و هنوز به قانون تبدیل نشده و در شرایط فعلی، مهریه مالیاتی نداره.

چقدر زمان برای پرداخت مهریه پس از مطالبه وجود دارد؟

اگه زن مهریه اش رو مطالبه کنه و اجراییه صادر بشه، مرد معمولاً یک ماه فرصت داره که مهریه رو پرداخت کنه یا دادخواست اعسار بده. اگه تو این مدت نه پرداخت کنه و نه دادخواست اعسار بده، زن می تونه درخواست حکم جلب مرد رو از دادگاه داشته باشه. البته، همونطور که قبل تر گفتیم، رویه جدید دادگاه ها بیشتر به سمت قسط بندی رفته تا حبس، تا مرد زندانی نشه.

ارزش مهریه زمان عقد ملاک است یا زمان مطالبه؟

این هم یه سوال خیلی مهمه، مخصوصاً تو شرایط تورمی امروز. طبق قانون مدنی و تبصره الحاقی به ماده ۱۰۸۲، اگه مهریه وجه رایج (مثل پول نقد) باشه، متناسب با تغییر شاخص قیمت سالانه زمان تعیین مهریه نسبت به سال اجرای عقد که توسط بانک مرکزی تعیین میشه، محاسبه و پرداخت خواهد شد. یعنی ارزش پول زمان عقد در نظر گرفته میشه. اما اگه مهریه سکه یا طلا باشه، قیمت روز مطالبه اون ها ملاک اجرای قانونی حکم هست. یعنی اگه شما ۱۰ سال پیش ۱۰۰ سکه مهریه کرده بودین و الان مطالبه می کنین، باید ارزش روز ۱۰۰ سکه پرداخت بشه، نه ارزش ۱۰ سال پیش. این موضوع باعث شده مهریه سکه، ارزش خودش رو تو بلندمدت حفظ کنه.

توصیه های کلیدی برای هر دو طرف: آگاهانه قدم برداریم!

مهریه یک حق قانونی و مسئله ای جدیه که می تونه هم باعث آرامش باشه و هم منشأ درگیری های بزرگ. برای همین، بهتره که با چشم باز و آگاهی کامل باهاش روبرو بشیم. این توصیه ها رو جدی بگیرین:

برای زوجین در آستانه ازدواج: فکر شده انتخاب کنید!

1. آگاهی کامل: قبل از اینکه سند ازدواج رو امضا کنین، با تمام جوانب و تبعات حقوقی مهریه آشنا بشین. بدونین که ۱۱۰ سکه یعنی چی، عندالمطالبه و عندالاستطاعه چه فرقی دارن و چه تعهداتی رو به عهده می گیرین.
2. مشورت با وکیل: حتماً قبل از تعیین مهریه و حتی قبل از عقد، با یک وکیل متخصص خانواده مشورت کنین. اونا می تونن بهترین راهنمایی ها رو بهتون بدن و از بروز مشکلات آینده جلوگیری کنن.
3. مهریه منطقی و متناسب: سعی کنین مهریه ای رو تعیین کنین که هم پشتوانه معقولی برای زن باشه و هم مرد توان پرداختش رو تو شرایط عادی زندگی داشته باشه. مهریه های خیلی سنگین گاهی اوقات فقط باعث استرس و نگرانی میشن و در عمل هم ممکنه به راحتی قابل وصول نباشن.

برای زنان: از حقوقتان با آگاهی دفاع کنید!

1. مطالبه حقوق قانونی: اگه نیاز به مطالبه مهریه دارین، با آگاهی کامل از فرآیندها و حقوق خودتون اقدام کنین. می تونین از طریق اداره ثبت یا دادگاه اقدام کنید.
2. شناسایی اموال مرد: اگه تصمیم به مطالبه مهریه دارین، سعی کنین از اموال و دارایی های همسرتون اطلاعات کافی داشته باشین تا در صورت نیاز بتونین اونا رو به دادگاه معرفی کنین. این اطلاعات کمک زیادی به روند پرونده می کنه.
3. عدم بخشش مهریه بدون مشورت: هرگز بدون مشورت با یک وکیل خبره، مهریه تون رو نبخشین یا بخشی از اون رو بذل نکنین. خیلی وقت ها خانم ها تو شرایط احساسی، اقداماتی می کنن که بعداً پشیمون میشن.

برای مردان: مسئولیت پذیر باشید!

1. جدیت در پرداخت: اگه به پرداخت مهریه محکوم شدین، در پرداخت اقساط یا مبلغ مهریه جدیت داشته باشین تا از عواقب قانونی بعدی جلوگیری کنین. پرداخت منظم نشون دهنده حسن نیت شماست.
2. تنظیم به موقع دادخواست اعسار: اگه توان پرداخت یکجای مهریه رو ندارین، حتماً و در اسرع وقت، دادخواست اعسار و تقسیط رو به دادگاه بدین تا از زندانی شدن جلوگیری کنین. تأخیر در این کار می تونه براتون دردسرساز بشه.
3. پرهیز از اقدامات صوری برای فرار از دین: انتقال صوری اموال به نام دیگران برای فرار از پرداخت مهریه، نه تنها کمکی به شما نمی کنه، بلکه ممکنه جرم محسوب بشه و عواقب حقوقی جدی تری رو براتون به همراه داشته باشه.
4. اهمیت مشاوره حقوقی تخصصی: در هر مرحله از زندگی مشترک یا حتی قبل از اون، اگه با مسائل مهریه درگیرین، بهترین کار اینه که از یک وکیل متخصص خانواده مشاوره بگیرین. مشاوره حقوقی می تونه جلوی مشکلات بزرگتر رو بگیره و شما رو به بهترین شکل راهنمایی کنه.

نتیجه گیری: مهریه، پشتوانه ای برای آرامش

در نهایت، مهریه در فرهنگ و قوانین ما، بیش از یک عدد یا مبلغ، یه پشتوانه حقوقی و مالی برای زن محسوب میشه. این حق، قرار نیست ابزاری برای فشار یا ایجاد نزاع باشه، بلکه هدف اصلیش، تأمین امنیت و احترام به حقوق زنه. از اون طرف، برای مرد هم تعهد سنگینی به شمار میاد که باید با آگاهی و مسئولیت پذیری تمام باهاش روبرو بشه.

دیدیم که درسته سقفی برای تعیین مهریه نیست، اما برای اجرای اون، خصوصاً تو بحث حکم جلب، قانون ۱۱۰ سکه رو در نظر گرفته و طرح ۱۴ سکه هم که فعلاً در حد یک پیشنهاد برای تسهیل ازدواجه، نه محدود کردن مهریه. تفاوت مهریه های عندالمطالبه و عندالاستطاعه و فرآیندهای پیچیده مطالبه و تقسیط، همه و همه نشون دهنده اهمیت این موضوعه.

پس، بهترین راه اینه که هم زن و هم مرد، قبل از هر تصمیمی، با چشم باز و آگاهی کامل از قوانین و مشورت با متخصصین حقوقی، قدم بردارن. این آگاهی کمک می کنه تا بنیان خانواده محکم تر بشه، اختلافات به حداقل برسه و مهریه به جای اینکه یه عامل تنش باشه، همون پشتوانه آرامش بخش و حقوقی باقی بمونه که در ابتدای زندگی مشترک با نیت خیر تعیین شده بود. آگاهانه زندگی کنیم تا زندگی مان را آگاهانه بسازیم.