اگر پروازتان لغو شد….

اگه پروازتون کنسل شد، اول از همه خونسردی تون رو حفظ کنید؛ چون سلامتی و امنیت شما از هرچیزی مهم تره. فوراً با پشتیبانی آژانس مسافرتی یا ایرلاینی که بلیط رو ازش خریدین تماس بگیرید. معمولاً حق دارین که پول بلیطتون رو کامل پس بگیرید یا یک پرواز جایگزین انتخاب کنید. پس، با آگاهی از حقوق و اقدام درست، می تونید این شرایط رو راحت تر مدیریت کنید و نذارید سفرتون خراب بشه.

تصور کنید که کلی برنامه ریختین، از مدت ها قبل بلیط و هتل گرفتین، چمدون هاتون رو بستین و کلی ذوق سفر دارین. شاید حتی تا فرودگاه هم رفتین و منتظر پرواز هستین، یا بدتر از اون، سوار هواپیما شدین و لحظه شماری می کنید که پرواز شروع بشه. ناگهان خبری مثل بمب تو سرتون می خوره: پروازتون کنسل شده! لغو پرواز، کابوس هر مسافریه و می تونه کلی استرس و دلخوری براتون ایجاد کنه. این اتفاق می تونه برنامه های شما رو حسابی به هم بریزه، از دست رفتن رزرو هتل گرفته تا از دست دادن پروازهای بعدی یا حتی یه جلسه کاری مهم. اما نگران نباشید! شما تنها نیستید و کلی مسافر دیگه هم با این مشکل روبه رو می شن. مهم اینه که بدونید چطور باید با این وضعیت کنار بیایید و از همه مهم تر، حقوق شما در این شرایط چی هست. این مقاله، مثل یه دوست دانا، کنار شماست تا گام به گام بهتون یاد بده چطور می تونید از حقتون دفاع کنید و این موقعیت ناخوشایند رو به بهترین شکل مدیریت کنید. پس بزن بریم تا همه ریزه کاری هاش رو با هم یاد بگیریم!

چرا اصلاً پروازها کنسل می شوند؟ (ریشه های ماجرا)

حتماً اولین سؤالی که بعد از شنیدن خبر کنسلی تو ذهنتون میاد اینه: آخه چرا؟ دلایل لغو پروازها معمولاً از دو طرف پیش میاد: یا ایرلاین مقصره، یا خود مسافر. بیایید با هم ببینیم این دلایل چیا هستن:

دلایل از طرف ایرلاین: وقتی شرکت هواپیمایی می گه نه!

بعضی وقت ها، دلایلی پیش میاد که ایرلاین مجبور می شه پرواز رو کنسل کنه. این دلایل معمولاً خارج از کنترل مسافر هستن و حق و حقوق ویژه ای رو برای شما ایجاد می کنن:

• نقص فنی هواپیما: امنیت شما حرف اول رو می زنه. گاهی اوقات، درست قبل از پرواز یا حتی حین پرواز، متوجه نقص فنی کوچیک یا بزرگی تو هواپیما می شن. تو این شرایط، ایرلاین برای حفظ جون شما و بقیه مسافران، پرواز رو کنسل می کنه. چون امنیت همیشه مهم ترین اولویته.
• آب و هوای بد: طوفان، مه، برف و یخبندان. شرایط جوی نامساعد، یکی از رایج ترین دلایل کنسلیه. تصور کنید تو هوای برفی، مه غلیظ یا طوفان شدید، پرواز کردن چقدر خطرناکه. تو این مواقع، مسئولین فرودگاه و ایرلاین صلاح می دونن که پرواز رو کنسل کنن تا خدای ناکرده اتفاقی نیفته.
• مشکلات عملیاتی: کمبود خدمه، ترافیک هوایی، محدودیت های امنیتی. گاهی اوقات، ایرلاین با کمبود خدمه پرواز (مثلاً خلبان یا مهماندار) مواجه می شه، یا ترافیک هوایی تو فرودگاه مبدأ یا مقصد خیلی زیاده و نمی شه پرواز رو انجام داد. همچنین، ممکنه محدودیت های امنیتی خاصی تو مسیر یا فرودگاه ایجاد بشه که پرواز رو غیرممکن می کنه.
• دستورالعمل های دولتی یا امنیتی: گاهی دست ایرلاین هم نیست. تو شرایط خاص، مثل بحران های سیاسی، نظامی یا بهداشتی (مثل دوران کرونا)، ممکنه دولت یا سازمان های امنیتی، دستور به لغو پروازها بدن. تو این مواقع، ایرلاین چاره ای جز تبعیت از دستورات نداره.

دلایل از طرف مسافر: وقتی خودمون باعث کنسلی می شیم!

خب، بعضی وقت ها هم پیش میاد که خودمون، دانسته یا ندانسته، باعث می شیم بلیطمون کنسل بشه. تو این موارد، معمولاً شرایط استرداد وجه و حقوق مسافر فرق می کنه:

• مشخصات اشتباه: یک حرف اضافه یا کم، کل بلیط رو به باد می ده. اگه موقع خرید بلیط، اطلاعات شناسایی مثل اسم، فامیلی، کد ملی یا تاریخ تولد رو اشتباه وارد کرده باشین و این اطلاعات با مدارک شناسایی شما مطابقت نداشته باشه، از سوار شدن به هواپیما محروم می شین و بلیطتون کنسل می شه.
• مدارک نامعتبر: پاسپورت یا ویزا نداری؟ خب نمی شه! برای پروازهای خارجی، داشتن پاسپورت با اعتبار کافی (معمولاً حداقل 6 ماه) و ویزای معتبر (در صورت نیاز) از ضروریاته. اگه مدارکتون مشکل داشته باشه، نمی تونید سفر کنید.
• دیر رسیدن به فرودگاه یا گیت: وقتی دقیقه نود می رسی… هر پروازی یه زمان مشخص برای حضور تو فرودگاه و عبور از گیت داره. اگه دیر برسید و گیت بسته بشه، متأسفانه پرواز رو از دست می دید و بلیطتون کنسل می شه.
• تصمیم شخصی: یهو برنامه سفر عوض می شه. گاهی اوقات، برنامه های زندگی عوض می شه؛ یه کار فوری پیش میاد، مریض می شید یا به هر دلیل شخصی دیگه، تصمیم می گیرید سفرتون رو کنسل کنید. تو این حالت، کنسلی از طرف خودتونه و قوانین خاص خودش رو داره.

تفاوت اصلی: کنسلی توسط ایرلاین یا خودمون؟

همونطور که دیدین، دلایل کنسلی پرواز متفاوتن و این تفاوت، روی حقوق شما به عنوان مسافر تأثیر مستقیم داره. بذارید یه تفکیک ساده و روشن داشته باشیم:

وقتی ایرلاین پرواز رو کنسل می کنه: تو این حالت، شما معمولاً حق و حقوق بیشتری دارین. ایرلاین موظفه که یا تمام پول بلیطتون رو بدون کسر جریمه بهتون برگردونه، یا یک پرواز جایگزین براتون فراهم کنه. حتی تو بعضی موارد، اگه این کنسلی باعث ضررهای دیگه ای مثل از دست دادن هتل یا پرواز بعدی بشه، ایرلاین باید غرامت هم پرداخت کنه. این حق شماست و شرکت هواپیمایی نمی تونه شونه خالی کنه.

وقتی خودتون پرواز رو کنسل می کنید: تو این حالت، قضیه فرق می کنه. کنسلی از طرف شماست و معمولاً با کسر جریمه همراهه. میزان جریمه به عوامل مختلفی بستگی داره، مثل نوع بلیط (سیستمی یا چارتر)، زمان باقی مونده تا پرواز و قوانین خود ایرلاین. بلیط های چارتر معمولاً جریمه های خیلی بالاتری دارن و گاهی اوقات اصلاً قابل استرداد نیستن، در حالی که بلیط های سیستمی شرایط بهتری برای کنسلی دارن.

پس، خیلی مهمه که اول از همه بدونید کنسلی از کدوم طرف اتفاق افتاده تا بتونید درست ترین اقدام رو انجام بدین و از حقتون دفاع کنید.

حقوق شما در صورت لغو پرواز توسط ایرلاین (قوانین داخلی و خارجی)

وقتی ایرلاین پرواز رو لغو می کنه، دیگه شما مقصر نیستید و طبق قانون، حقوقی دارین که باید رعایت بشه. چه سفر داخلی داشته باشین و چه خارجی، این حقوق کم و بیش شبیه به هم هستن، هرچند ممکنه جزئیاتشون فرق کنه. بیایید ببینیم مهم ترین این حقوق چیا هستن:

اطلاع رسانی به موقع: اولین و مهم ترین قدم

یکی از اصلی ترین وظایف ایرلاین، اینه که به موقع و شفاف شما رو از کنسلی مطلع کنه. هرچی زودتر خبردار بشید، بهتر می تونید برای برنامه ریزی مجدد تصمیم بگیرید و کمتر ضرر کنید. ایرلاین ها معمولاً از طریق پیامک، ایمیل یا تماس تلفنی بهتون اطلاع می دن.

• قانون چی می گه؟ چقدر قبل پرواز باید بهتون خبر بدن؟

  طبق قوانین سازمان هواپیمایی کشوری در ایران، ایرلاین موظفه که حداقل 24 ساعت قبل از پرواز، اطلاع رسانی کنه. اما اگه کنسلی کمتر از 24 ساعت قبل از پرواز اتفاق بیفته، وضعیت فرق می کنه و ایرلاین مسئولیت بیشتری در قبال جبران خسارت داره. برای پروازهای بین المللی، این مهلت ها می تونن متفاوت باشن و معمولاً اتحادیه اروپا قوانین سخت گیرانه تری داره.

• چطوری بهتون خبر میدن؟ (پیامک، ایمیل، تلفن)

  معمولاً ایرلاین ها از تمام راه های ارتباطی که موقع خرید بلیط دادین، استفاده می کنن. پس حواستون به پیامک ها، ایمیل ها و تماس های ناشناس باشه. حتماً بعد از دریافت خبر کنسلی، با آژانس یا خود ایرلاین تماس بگیرید و از صحت خبر مطمئن بشید.

گزینه های روی میز شما: چی رو انتخاب می کنید؟

بعد از اینکه ایرلاین کنسلی رو اعلام کرد، شما چند تا حق انتخاب دارین. این حق انتخاب رو باید ایرلاین بهتون پیشنهاد بده:

الف) پولم رو پس می گیرم! (استرداد کامل وجه)

این ساده ترین گزینه برای خیلی هاست. ایرلاین موظفه که تمام پولی رو که برای بلیط پرداخت کردین، بدون هیچ کسر جریمه ای بهتون برگردونه.

• چطوری درخواست بدیم؟ (آژانس یا ایرلاین)

  اگه بلیط رو از یه آژانس مسافرتی (آنلاین یا فیزیکی) خریدین، باید با همون آژانس تماس بگیرید و درخواست استرداد بدین. اگه مستقیم از سایت ایرلاین خریدین، باید با مرکز خدمات مشتری ایرلاین تماس بگیرید. حتماً کد پیگیری درخواستتون رو یادداشت کنید.

• چقدر طول می کشه پول برگرده؟ (مهلت قانونی در ایران و مشکلات رایج)

  تو ایران، طبق قانون، ایرلاین ها باید حداکثر تا ۷۲ ساعت کاری پول رو به حسابتون برگردونن. اما متأسفانه تو واقعیت، گاهی این فرآیند طولانی تر می شه و ممکنه چند روز یا حتی چند هفته طول بکشه. اینجا جاییه که باید پیگیر باشید و کوتاه نیاید.

• شارژ به حساب کاربری: این یعنی چی؟

  بعضی از آژانس های آنلاین، به جای اینکه پول رو مستقیماً به کارت بانکی شما برگردونن، اون رو به عنوان اعتبار یا شارژ به حساب کاربری شما واریز می کنن تا بتونید برای خریدهای بعدی ازشون استفاده کنید. اگه ترجیح می دید پول به حساب بانکی تون برگرده، باید صراحتاً درخواست بدین و پیگیری کنید.

ب) پرواز جایگزین می خوام!

اگه می خواهید حتماً به مقصدتون برسید و عجله دارید، می تونید از ایرلاین بخواهید که براتون پرواز جایگزین پیدا کنه.

• همون ایرلاین یا یه شرکت دیگه؟

  ایرلاین سعی می کنه اول با پروازهای خودش یا ایرلاین های همکارش براتون جایگزین پیدا کنه. این پرواز ممکنه تو یه ساعت دیگه یا حتی یه روز دیگه باشه.

• مجبورم قبول کنم؟ حق انتخاب با منه!

  نه، شما مجبور نیستید پرواز جایگزین رو قبول کنید. اگه ساعت یا تاریخش به برنامه هاتون نمی خوره، می تونید درخواست استرداد وجه رو بدین.

• تفاوت قیمت پرواز جدید: باید پول بیشتر بدم؟

  طبق قوانین، اگه ایرلاین پرواز جایگزین رو ارائه می ده، نباید از شما مابه التفاوت قیمتی رو دریافت کنه، مگر اینکه شما خودتون اصرار به انتخاب یه پرواز گرون تر یا با کلاس پروازی بالاتر داشته باشین. اگه پرواز جایگزین ارزون تر بود، ایرلاین موظفه مابه التفاوت رو به شما برگردونه.

ج) تو فرودگاه چه خدماتی باید بهم بدن؟ (پذیرایی و اسکان)

اگه کنسلی پرواز باعث شد که تو فرودگاه معطل بشید، ایرلاین باید یک سری خدمات رفاهی بهتون ارائه بده. این موارد بسته به مدت زمان تأخیر یا کنسلی متفاوت هستن:

• پذیرایی: ساندویچ و نوشیدنی به جای پرواز!

  اگه تأخیر یا کنسلی باعث شد بیش از دو ساعت معطل بشید، ایرلاین موظفه که نوشیدنی و یه وعده غذایی مناسب (مثلاً ساندویچ) بهتون بده.

• اقامت شبانه: هتل و ترانسفر رایگان.

  اگه کنسلی باعث بشه که نتونید همون روز سفر کنید و مجبور به اقامت شبانه بشید، ایرلاین باید براتون هتل و حمل ونقل از/به فرودگاه رو فراهم کنه. این مورد بیشتر برای پروازهای خارجی یا کنسلی هایی که شب اتفاق می افتند، رایجه.

• تلفن و اینترنت: ارتباطت رو حفظ کن.

  ایرلاین باید امکانات ارتباطی مثل دسترسی به تلفن و اینترنت رو برای مسافران فراهم کنه تا بتونن با خانواده شون تماس بگیرن یا برنامه هاشون رو هماهنگ کنن.

• توجه ویژه به مسافران خاص: بچه ها، سالمندها و بیماران.

  اگه با کودکان خردسال، افراد سالمند، بیماران یا افرادی با نیازهای خاص سفر می کنید، ایرلاین موظفه که توجه ویژه ای به این افراد داشته باشه و امکانات رفاهی و حمایتی بیشتری رو براشون فراهم کنه. این شامل اولویت در رسیدگی، کمک در جابجایی و فراهم کردن شرایط استراحت مناسب می شه.

د) خسارت های جانبی: فراتر از پول بلیط!

این بخش همون جاییه که خیلی از مسافرها ازش بی خبرن و ضررهای زیادی می کنن. کنسلی پرواز فقط به معنی از دست دادن بلیط نیست؛ ممکنه باعث بشه که هزینه های دیگه ای هم از دستتون بره:

• از دست دادن هتل، تور، پرواز بعدی یا قرار مهم.

  فرض کنید به خاطر کنسلی پرواز، هتل رزرو شده تون سوخت می شه، یا یه تور مسافرتی رو از دست می دین، یا حتی پرواز کانکشنی که داشتین از بین می ره. شاید هم یه جلسه کاری خیلی مهم یا یه مراسم خانوادگی رو از دست بدین. این ها همه خسارت های جانبی هستن.

• مدرک جمع کن! فاکتورها و رزروها خیلی مهمن.

  اگه این اتفاق افتاد، تمام مدارک مربوط به رزرو هتل، تور، بلیط پروازهای بعدی یا هر مدرک دیگه ای که نشون دهنده ضرر شماست رو جمع آوری کنید. اسکرین شات از ایمیل ها، رسید پرداخت ها و هرچیزی که بتونه ادعای شما رو ثابت کنه، خیلی ارزشمنده.

• مرجع پیگیری خسارت در ایران: سازمان هواپیمایی کشوری.

  تو ایران، اگه ایرلاین از جبران خسارت های جانبی شونه خالی کرد، می تونید از طریق سازمان هواپیمایی کشوری شکایت کنید. این سازمان وظیفه حمایت از حقوق مسافران رو داره. می تونید به وب سایتشون مراجعه کنید یا باهاشون تماس بگیرید و شکایتتون رو ثبت کنید. یادتون باشه، باید مدارک محکمی برای اثبات ادعاهاتون داشته باشین.

• غرامت های بین المللی: تو اروپا چقدر می دن؟

  تو کشورهای دیگه، مخصوصاً اتحادیه اروپا، قوانین جبران خسارت خیلی سخت گیرانه تره. مثلاً ممکنه ایرلاین موظف باشه تا چند صد یورو به عنوان غرامت به شما پرداخت کنه، حتی اگه پرواز جایگزین هم فراهم کرده باشه. پس اگه پرواز خارجی داشتین، حتماً قوانین مربوط به کشور مبدأ و مقصد رو بررسی کنید.

یادتون باشه، آگاهی از این حقوق، قدرت بزرگی به شما می ده. پیگیر باشید و هرگز از حقتون کوتاه نیاید.

کنسلی بلیط توسط مسافر و میزان جریمه

همون طور که قبلاً گفتیم، وقتی خودمون تصمیم می گیریم سفر رو کنسل کنیم، ماجرا یه مقدار فرق می کنه و معمولاً پای جریمه وسط میاد. میزان این جریمه به چند تا عامل مهم بستگی داره: نوع بلیط (سیستمی یا چارتر)، زمان باقی مونده تا پرواز و قوانین هر ایرلاین. بیایید این موارد رو با جزئیات بیشتر بررسی کنیم:

بلیط سیستمی: معمولاً قابل استرداده، اما با جریمه!

بلیط های سیستمی، انعطاف پذیری بیشتری نسبت به بلیط های چارتر دارن. شما می تونید اون ها رو کنسل کنید یا حتی تاریخشون رو تغییر بدین، اما خب، باید جریمه اش رو هم بپردازید. این جریمه به زمان باقی مونده تا پرواز بستگی داره:

• اگه خیلی زود (مثلاً بیشتر از یک ماه قبل) کنسل کنید، جریمه کمتره.
• اگه نزدیک به پرواز (مثلاً کمتر از ۲۴ ساعت) کنسل کنید، جریمه بیشتر می شه.
• و اگه اصلاً سر پرواز حاضر نشید (No Show)، بالاترین میزان جریمه رو باید بپردازید و گاهی بخش زیادی از پول بلیط از بین میره.

برای اینکه دید بهتری نسبت به این درصدها داشته باشید، یه جدول تقریبی از میزان جریمه کنسلی بلیط های داخلی (که البته ممکنه با توجه به ایرلاین و کلاس پروازی کمی متفاوت باشه) براتون آوردیم:

ایرلاین	بیش از 24 ساعت قبل	12-24 ساعت قبل	کمتر از 12 ساعت قبل	No Show (عدم حضور)
ایران ایر	حدود 10-20%	حدود 30-40%	حدود 50-70%	تا 80-90%
ماهان	حدود 15-25%	حدود 35-45%	حدود 55-75%	تا 90-100%
آسمان	حدود 20-30%	حدود 40-50%	حدود 60-80%	تا 100%
زاگرس	حدود 15-25%	حدود 35-45%	حدود 50-70%	تا 90%
کاسپین	حدود 10-20%	حدود 30-40%	حدود 50-70%	تا 100%

توضیح مهم: این درصدها فقط جنبه تقریبی و ارشادی دارن و ممکنه با توجه به کلاس پروازی (شناسه نرخی)، قوانین داخلی ایرلاین ها و حتی در زمان های پیک سفر (مثل تعطیلات) تغییر کنن. حتماً قبل از خرید بلیط، بخش قوانین کنسلی رو با دقت مطالعه کنید.

شناسه نرخی: حتماً دیدین که کنار بلیطتون یه حرف انگلیسی مثل Y یا M نوشته شده. اینا همون شناسه های نرخی هستن که هر کدوم قوانین خاص خودشون رو برای کنسلی، تغییر تاریخ و میزان جریمه دارن. بلیط های با شناسه نرخی ارزان تر، معمولاً جریمه های کنسلی بالاتری دارن.

بلیط چارتر: تقریباً غیرقابل استرداد!

اگه بلیط چارتر خریدین، باید بدونید که این بلیط ها معمولاً غیرقابل استردادن. یعنی اگه کنسل کنید، هیچ پولی بهتون برگردونده نمی شه. تو موارد خاص، ممکنه مقدار خیلی کمی از پول بلیط رو بهتون پس بدن، اما این خیلی نادره. پس قبل از خرید بلیط چارتر، حتماً از برنامه های سفرتون مطمئن باشید و ریسک هاش رو بپذیرید.

بلیط خارجی: ریزه کاری های خاص خودش!

کنسلی بلیط های خارجی هم داستان های خودش رو داره. قوانین بین المللی ممکنه تو بعضی موارد با قوانین داخلی ایران متفاوت باشه:

• تفاوت های کلیدی با قوانین داخلی: هر ایرلاین خارجی، قوانین و مقررات کنسلی مخصوص به خودش رو داره که ممکنه با ایرلاین های ایرانی متفاوت باشه.
• Penalty Rules رو حتماً بخون! موقع خرید بلیط خارجی، حتماً قسمت Penalty Rules یا قوانین جریمه رو با دقت بخونید. این بخش دقیقاً بهتون می گه که تو صورت کنسلی یا تغییر تاریخ، چقدر جریمه می شید.
• No Show در پروازهای خارجی: مراقب پرواز برگشت باش! اگه بلیط رفت و برگشت خارجی دارین و از پرواز رفتتون جا بمونید (No Show)، ممکنه ایرلاین پرواز برگشتتون رو هم بدون هیچ اعلانی کنسل کنه! این یه قانون رایج تو ایرلاین های خارجیه که خیلی ها ازش بی خبرن و کلی ضرر می کنن.
• نحوه محاسبه جریمه در بلیط های رفت و برگشت خارجی: تو بعضی ایرلاین ها، اگه بلیط رفت و برگشت رو کنسل کنید، جریمه رو با کسر هزینه بالاترین نرخ یک مسیر (مثلاً نرخ پرواز رفت) محاسبه می کنن، حتی اگه شما فقط یک مسیر رو کنسل کرده باشید.

کنسلی بلیط نوزادان و کودکان: کمترین جریمه!

خبر خوب اینکه جریمه کنسلی بلیط برای نوزادان (زیر دو سال) معمولاً خیلی کم یا حتی صفره. چون نوزادان صندلی جداگانه اشغال نمی کنن و خدمات خاصی هم بهشون ارائه نمی شه. برای کودکان (2 تا 12 سال) هم جریمه ها معمولاً کمتر از بزرگسالانه.

گام های عملی بعد از کنسلی پرواز (مرحله به مرحله)

خب، حالا که از حقوق و قوانین باخبر شدین، وقتشه که ببینیم عملاً باید چیکار کنید. وقتی پروازتون کنسل می شه، ممکنه حسابی دستپاچه بشید، اما با این گام های عملی می تونید خیلی راحت تر اوضاع رو کنترل کنید و به مشکل نخورید:

1. آرامش خودتو حفظ کن و خبر رو چک کن.

   اولین و مهم ترین قدم، حفظ آرامشه. می دونم سخته، ولی عصبانیت و استرس کمکی به حل مشکل نمی کنه. ممکنه خبری که بهتون رسیده اشتباه باشه یا سوءتفاهمی پیش اومده باشه. پس، پیامک یا ایمیل کنسلی رو دوباره چک کنید، یا با پشتیبانی آژانس یا ایرلاین تماس بگیرید و از صحت خبر مطمئن بشید.

2. فوری با جایی که بلیط خریدی تماس بگیر.

   بعد از اطمینان از خبر کنسلی، وقت رو تلف نکنید. فوراً با پشتیبانی جایی که بلیط رو ازش خریدین تماس بگیرید:

   • اگه از آژانس آنلاین/آژانس فیزیکی خریده اید: با پشتیبانی آژانس تماس بگیرید. یادتون باشه حتماً کد پیگیری درخواستتون رو بخواهید و اسم مسئول پیگیری رو هم یادداشت کنید.
   • اگه مستقیم از ایرلاین خریده اید: با مرکز خدمات مشتری ایرلاین تماس بگیرید.

   سوالات کلیدی که باید بپرسید: علت دقیق کنسلی چیه؟ چه گزینه هایی برای استرداد وجه یا پرواز جایگزین دارین؟ مهلت قانونی برای این کارها چقدره؟

3. درخواست استرداد یا پرواز جایگزین رو ثبت کن.

   بعد از صحبت با پشتیبانی، تصمیم بگیرید که پولتون رو پس می خواهید یا پرواز جایگزین. درخواستتون رو دقیقاً ثبت کنید و مطمئن بشید که تأییدیه کتبی (ایمیل) یا شماره ارجاع دریافت می کنید. اگه می خواهید آنلاین ثبت کنید، مرحله به مرحله راهنمایی های سایت رو دنبال کنید.

4. مدارک رو جمع کن و نگه دار. (اسکرین شات یادت نره!)

   این یکی خیلی مهمه! تمام مدارک مربوط به سفرتون رو جمع کنید:

   • اصل و کپی بلیط
   • پیامک ها و ایمیل های مربوط به کنسلی
   • رسید پرداخت بلیط
   • فاکتورها و رزروهای مربوط به خسارت های جانبی (مثل هتل، تور، پروازهای بعدی)

   نکته طلایی: از وضعیت پرواز تو سایت ایرلاین یا سایت خرید بلیط تو زمان کنسلی، اسکرین شات بگیرید. این مدرک برای پیگیری های بعدی خیلی به کارتون میاد.

5. گزینه های سفر جایگزین رو بررسی کن.

   اگه پرواز جایگزین ایرلاین به دردتون نمی خوره یا کلاً می خواهید راه دیگه ای برید، گزینه های دیگه رو هم چک کنید. ممکنه پروازهای دیگه از ایرلاین های متفاوت، قطار یا حتی اتوبوس راه نجات شما باشن. هزینه های این جایگزین ها رو هم بسنجید و ببینید کدوم براتون به صرفه تره.

6. بیمه مسافرتی داری؟ فعالش کن!

   اگه بیمه مسافرتی دارین، حتماً شرایط پوشش بیمه تون برای کنسلی و تأخیر پرواز رو چک کنید. خیلی از بیمه ها هزینه های اقامت، بلیط جایگزین یا حتی بخشی از خسارت های جانبی رو پوشش می دن. با شرکت بیمه تون تماس بگیرید و خسارتتون رو اعلام کنید.

7. مستمر پیگیر برگشت پولت باش.

   برگردوندن پول ممکنه زمان بر باشه، مخصوصاً اگه حجم درخواست ها بالا باشه. پس هر ۷۲ ساعت یک بار (یا هر زمان دیگه که توافق کردین) پیگیر وضعیت استرداد وجهتون باشید. اگه دیدین پولتون به جای کارت بانکی به حساب کاربری تون واریز شده، دوباره با پشتیبانی تماس بگیرید و درخواست انتقال به کارت بانکی رو بدین.

اگر حقت رو ندادن: چطوری شکایت کنیم؟

با اینکه همیشه امیدواریم مشکلاتمون مسالمت آمیز حل بشن، اما گاهی اوقات ایرلاین ها یا آژانس ها از زیر بار مسئولیت شونه خالی می کنن یا به درستی پاسخگو نیستن. تو این شرایط، شما باید بدونید که کجا می تونید حقتون رو بگیرید و چطور باید شکایت کنید:

سازمان هواپیمایی کشوری: مرجع اصلی در ایران

این سازمان، مهم ترین مرجع برای پیگیری حقوق مسافران هوایی تو ایرانه. وظیفه اش نظارت بر عملکرد ایرلاین ها و رسیدگی به شکایات مسافرانه.

• معرفی دقیق سازمان و نقش آن در حمایت از حقوق مسافر: سازمان هواپیمایی کشوری (Civil Aviation Organization of Iran – CAOI) مسئول تدوین و نظارت بر اجرای مقررات هوانوردی کشوره. این سازمان تلاش می کنه تا پروازها ایمن و مطابق با استانداردهای جهانی انجام بشن و حقوق مسافرین هم حفظ بشه.
• مراحل ثبت شکایت آنلاین:

  برای ثبت شکایت، می تونید به وب سایت سازمان هواپیمایی کشوری (cao.ir) مراجعه کنید. معمولاً بخشی برای ثبت شکایات یا رسیدگی به امور مسافرین وجود داره. تو این بخش، فرم شکایت رو پر می کنید و جزئیات کنسلی، ضرر و زیان و اقدامات قبلیتون رو توضیح می دین.

• مدارک مورد نیاز برای ثبت شکایت:

  برای اینکه شکایتتون نتیجه بده، باید مدارک محکمی داشته باشین. این مدارک شامل کپی بلیط، تأییدیه کنسلی از ایرلاین/آژانس، رسید پرداخت، مدارک مربوط به خسارات جانبی (فاکتور هتل، بلیط پروازهای بعدی و…) و اسکرین شات از مکالمات یا وضعیت پرواز می شه.

• فرآیند پیگیری شکایت و زمان تقریبی آن:

  بعد از ثبت شکایت، سازمان بررسی های لازم رو انجام می ده و با ایرلاین یا آژانس مربوطه مکاتبه می کنه. این فرآیند ممکنه زمان بر باشه، اما مهم اینه که شما از طریق قانونی حقتون رو پیگیری کردین. معمولاً یه شماره پیگیری بهتون داده می شه تا بتونید وضعیت شکایتتون رو دنبال کنید.

شکایت از آژانس مسافرتی: اتحادیه آژانس های مسافرتی

اگه مشکلتون با یه آژانس مسافرتی (به خصوص اگه از قوانین کنسلی ایرلاین بهتون اطلاعات درستی نداده یا تو بازگردوندن پولتون کوتاهی می کنه) هست، می تونید از طریق اتحادیه آژانس های مسافرتی هم شکایت کنید. این اتحادیه ها ناظر بر عملکرد آژانس های زیرمجموعه خودشون هستن.

آخرین چاره: مراجعه به مراجع قضایی

اگه بعد از پیگیری از طریق سازمان هواپیمایی کشوری یا اتحادیه های مربوطه به نتیجه نرسیدید و احساس می کنید حقتون پایمال شده، آخرین راهکار، مراجعه به مراجع قضایی و طرح دعوا در دادگاه هست. البته این مرحله زمان بر و هزینه بره، اما تو موارد خسارت های سنگین، می تونه راهگشا باشه.

نکات طلایی برای کمتر شدن دردسر کنسلی پرواز

همیشه پیشگیری بهتر از درمانه، مخصوصاً وقتی پای سفر و برنامه هاتون وسطه. با رعایت چند نکته ساده، می تونید ریسک مواجه شدن با کنسلی پرواز رو کمتر کنید و حتی اگه اتفاق افتاد، با آرامش بیشتری مدیریتش کنید:

• آب و هوا رو قبل سفر چک کن.

  اگه تو فصول سرد سال یا روزهایی که احتمال بارش برف، بارون شدید یا طوفان زیاده سفر می کنید، حتماً قبل از رزرو بلیط و حتی قبل از رفتن به فرودگاه، وضعیت آب و هوایی مبدأ و مقصد رو چک کنید. اینجوری کمتر غافلگیر می شید.

• پرواز مستقیم بخر.

  پروازهای کانکشن یا چند مسیره، احتمال کنسلی یا تأخیر رو بیشتر می کنن. چون اگه یکی از پروازها کنسل یا تأخیر داشته باشه، ممکنه از پرواز بعدی هم جا بمونید. تا جایی که می تونید، پرواز مستقیم رو انتخاب کنید.

• برای سفرای مهم، یه روز زودتر راه بیفت.

  اگه سفرتون برای یه قرار ملاقات خیلی مهم، یه مراسم خاص یا یه رویداد غیرقابل تعویق هست، بهتره پروازتون رو طوری تنظیم کنید که یک روز زودتر به مقصد برسید. اینجوری حتی اگه پروازتون کنسل شد، فرصت کافی برای پیدا کردن یه راه جایگزین رو دارین و برنامه تون به هم نمی خوره.

• بیمه مسافرتی جامع بخر.

  یه بیمه مسافرتی خوب می تونه مثل یه ناجی عمل کنه. موقع خرید بیمه، به پوشش هایی که برای کنسلی و تأخیر پرواز داره، دقت کنید. این بیمه می تونه هزینه های اقامت، بلیط جایگزین و حتی بخشی از خسارات جانبی رو پوشش بده و حسابی خیالتون رو راحت کنه.

• ایرلاین معتبر انتخاب کن.

  ایرلاین هایی که سابقه خوبی تو رعایت حقوق مسافر دارن و کمتر پروازهاشون کنسل می شه، انتخاب های مطمئن تری هستن. قبل از خرید، می تونید نظرات بقیه مسافرها رو درباره ایرلاین های مختلف بخونید.

• قوانین کنسلی رو با دقت بخون.

  مهم ترین نکته اینه که قبل از نهایی کردن خرید بلیط، حتماً بخش قوانین کنسلی رو با دقت مطالعه کنید. تفاوت بلیط سیستمی و چارتر، شناسه های نرخی و درصد جریمه ها رو خوب یاد بگیرید. اینجوری بعداً غافلگیر نمی شید.

نتیجه گیری: با آگاهی، سفر راحت تری خواهید داشت.

لغو پرواز، قطعاً اتفاق خوشایندی نیست و می تونه کلی استرس و دلخوری برای هر مسافری ایجاد کنه. اما همونطور که با هم دیدیم، با آگاهی از حقوق خودتون و دونستن گام های عملی بعد از کنسلی، می تونید این شرایط رو به بهترین شکل ممکن مدیریت کنید و نذارید که برنامه های سفرتون به طور کامل خراب بشه. یادتون باشه که آرامش، پیگیری مستمر و داشتن مدارک کامل، برگ های برنده شما تو این شرایط هستن.

پس، اگه خدای ناکرده پروازتون کنسل شد، نفس عمیق بکشید، این راهنما رو یه بار دیگه مرور کنید و با اعتماد به نفس برای احقاق حقوق خودتون اقدام کنید. مهم اینه که تنها نیستید و با اطلاعات درست، می تونید از این چالش هم سربلند بیرون بیایید و به سلامت به مقصدتون برسید. حالا که تا اینجا اومدین، اگه تجربه مشابهی دارین یا سؤالی تو ذهنتون باقی مونده، حتماً تو بخش نظرات با ما و بقیه خواننده ها به اشتراک بذارید تا با کمک هم، به سفرهایی بی دغدغه تر برسیم.