چرا مدل مه بانگ با عقل جور درمی آید؟

حقایق نجومی ۷۰؛

به گزارش خبرگزاری جیرو نظریه مِه بانگ یا بیگ بنگ که برای توصیف منشأ کیهان ارائه شده یکی از پرکاربردترین و معتبرترین مدل های علمی در کیهان شناسی  است. این نظریه به ما می گوید که جهان در حدود ۱۳.۸ میلیارد سال پیش از یک نقطه فشرده و داغ به نام «تکینگی» شروع به گسترش کرده است. بسیاری از ما شاید شنیده ایم که مِه بانگ شبیه به انفجار بزرگی است اما واقعیت این است که بیگ بنگ بیشتر به معنای گسترش فضا و زمان از یک حالت اولیه است نه انفجاری در یک فضای موجود.

این نظریه به سه دلیل مهم معتبر تلقی می شود:

۱. تابش پس زمینه کیهانی (Cosmic Microwave Background Radiation): یکی از دلایل اصلی که بیگ بنگ را تایید می کند تابش پس زمینه کیهانی است. این تابش نوعی اشعه مایکروویو است که در تمام جهان به طور یکنواخت وجود دارد و به عنوان «پس زمینه» باقی مانده از بیگ بنگ در نظر گرفته می شود. در سال ۱۹۶۵ آرو پنزیاس (Arno Penzias) و رابرت ویلسون (Robert Wilson) با کشف این تابش تأیید کردند که جهان از یک نقطه بسیار داغ و چگال به این حالت رسیده است.

۲. انبساط جهان (Expansion of the Universe): کشف ادوین هابل در سال ۱۹۲۹ نشان داد که کهکشان ها در حال دور شدن از یکدیگر هستند به عبارت دیگر جهان در حال گسترش است. این کشف با مدل بیگ بنگ سازگار است زیرا نشان می دهد که جهان در گذشته بسیار کوچکتر و فشرده تر بوده است. اگر گسترش جهان را به گذشته برگردانیم در نهایت به یک نقطه می رسیم که بیگ بنگ رخ داده است.

۳. نسبت هیدروژن و هلیوم در جهان: نظریه بیگ بنگ توضیح می دهد که چرا هیدروژن و هلیوم به عنوان دو عنصر کلیدی در جهان به مقدار فراوان یافت می شوند. به دلیل دمای بسیار بالا در لحظات اولیه پس از بیگ بنگ تنها عناصر سبک می توانستند تشکیل شوند. آزمایش های مختلف و اندازه گیری های دقیق نشان می دهند که نسبت هیدروژن و هلیوم با پیش بینی های مدل بیگ بنگ همخوانی دارد.

مفهوم بیگ بنگ در ابتدا توسط جرج لومتر (Georges Lemaître) فیزیکدان بلژیکی و کشیش کاتولیک مطرح شد. او در دهه ۱۹۲۰ ایده ای مطرح کرد که جهان از یک «اتم اولیه» آغاز شده و در حال گسترش است. بعداً فیزیکدانان دیگری مانند فریدمن (Friedmann) و گاموف (Gamow) نیز نظریه های لومتر را تأیید و تقویت کردند و ایده بیگ بنگ به شکل کامل تری ارائه شد.

این نظریه با گذشت زمان و با پیشرفت ابزارهای رصدی بیشتر مورد پذیرش جامعه علمی قرار گرفت. اکنون بیگ بنگ به عنوان مدل استاندارد کیهان شناسی شناخته می شود و کمک می کند تا درک بهتری از جهان و منشأ آن داشته باشیم.