سال‌های اخیر تغییرات اقلیمی و فعالیت‌های انسانی از جمله عدم تامین حق آبه تالاب‌ها و … پدیده خشکیدگی زمین را تشدید کرده است. در همین راستا برخی از نقاط ایران که در معرض بیابانزایی هستند را می‌توان بصورت بصری بر روی تصاویر ماهواره‌ای مشاهده کرد.
به گزارش خبرگزاری علم و فناوری جیرو، بیابان زایی که پاسخ طبیعت به شرایط زیست بوم هر منطقه است در بسیاری از مناطق ایران در حال گسترش بوده و دو معیار آن می‌تواند افزایش شدید نرخ فرونشست و فرسایش شدید خاک باشد.
کم هزینه‌ترین و موثرترین راه برای شناسایی مناطق مستعد بیابانزایی و ایجاد راهکار‌هایی جهت پیشگیری و کاهش سرعت آن در ایران، استفاده از فناوری سنجش از دور و داده‌های ماهواره‌ای است که به دلیل ویژگی‌های منحصر بفرد آن، می‌تواند نقش بسیار کلیدی در مطالعات روند بیابان زایی داشته باشد. از مهمترین منابع اطلاعاتی جهت پایش این پدیده استفاده از شاخص‌های پوشش گیاهی (NDVI-EVI-SAVI-WDVI-MSAVI) جهت نظارت بر تغییرات پوشش گیاهی منطقه، تغییر کاربری اراضی، فرسایش خاک، دمای سطح زمین، میزان رطوبت خاک و در نهایت تهیه نقشه میزان آسیب پذیری مناطق مختلف در برابر پدیده بیابان زایی و پیش بینی مناطق پر ریسک می‌باشد. برای نمونه برخی از نقاط ایران که در معرض بیابانزایی هستند را می‌توان بصورت بصری بر روی تصاویر ماهواره‌ای مشاهده کرد.
مناطق واقع در شرق استان اصفهان
توسعه سریع شهر‌ها و روستا‌های استان اصفهان، کم آبی و کاهش بارش‌ها و تغییر کاربری اراضی و تبدیل آن‌ها به مناطق مسکونی و بسیاری از موارد دیگر، سبب کاهش توان اکولوژیکی و بیولوژیکی زمین در این استان شده است. همانطور که در تصاویر ماهواره‌ای قابل مشاهده است، مناطقی واقع در شرق و جنوب شرقی استان اصفهان (به رنگ سفید) که با روند کاهش پوشش گیاهی مواجه بوده، بیشتر در معرض بیابانزایی قرار گرفته و بتدریج این نواحی به کانون گرد و غبار تبدیل شده که مهاجرت ساکنین همجوار آن را به دنبال داشته است.
شکل-۱: تصویر ماهواره‌ای سنتینل-۲ با توان تفکیک مکانی ۱۰ متر مربوط به سال (۱۴۰۳) از استان اصفهان
دشت یزد- اردکان
این دشت با بارش‌های اندک و نامنظم و نوسان دمایی، فقر پوشش گیاهی، تراکم بالای جمعیت شهری و روستایی، برداشت بیش از حد از منابع آب زیرزمینی، تغییرات کاربری غیر اصولی و فعالیت‌های صنعتی و معدنی و… در معرض بیابانزایی و تخریب زمین است. با بکارگیری تصاویر ماهواره‌ای از این منطقه، پایش تغییرات کاربری اراضی در بازه‌های زمانی متفاوت، وضعیت خاک، تلفیق عوامل طبیعی و عوامل مخرب انسانی و…، می‌توان روند گسترش بیابان زایی این منطقه را ارزیابی نمود.
شکل-۲: تصویر ماهواره‌ای سنتینل-۲ با توان تفکیک مکانی ۱۰ متر مربوط به سال (۱۴۰۳) از دشت یزد- اردکان
روستا‌های دشت کویر از جمله روستای مصر، فرحزاد و امیرآباد
این سه روستای بسیار کوچک از توابع شهرستان خور و بیابانک در استان اصفهان هستند که در یک خط شمالی–جنوبی به طول حدود ۶ کیلومتر بدنبال هم کشیده شده اند. همانطور که در تصویر ماهواره‌ای قابل مشاهده است، به علت همجواری با تپه‌های ماسه ای، در معرض توفان‌های شن و ماسه، باد‌های گرم مناطق کویری و… هستند و سال‌های مدید است که با این داغباد‌ها و شنباد‌ها مقابله می‌کنند.
آیا شما به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد "پایش روند بیابانزایی با فناوری فضایی سنجش از دور" هستید؟ با کلیک بر روی عمومی، به دنبال مطالب مرتبط با این موضوع هستید؟ با کلیک بر روی دسته بندی های مرتبط، محتواهای دیگری را کشف کنید. همچنین، ممکن است در این دسته بندی، سریال ها، فیلم ها، کتاب ها و مقالات مفیدی نیز برای شما قرار داشته باشند. بنابراین، همین حالا برای کشف دنیای جذاب و گسترده ی محتواهای مرتبط با "پایش روند بیابانزایی با فناوری فضایی سنجش از دور"، کلیک کنید.
