معرفی فیلم سگ بند

سگ بند، دومین تجربه کارگردانی مهران احمدی، یک کمدی-درام متفاوت است که توانست در گیشه حسابی بدرخشد و به یکی از پرفروش ترین فیلم های نوروز ۱۴۰۱ تبدیل شود. این فیلم با بازی های قوی و داستانی که می خواهد هم بخنداند و هم فکر به خورد مخاطب بدهد، حرف و حدیث های زیادی هم پشت سرش داشت. خیلی ها گفتند کمدی نیست و خیلی های دیگر از تلاشش برای فاصله گرفتن از ابتذال رایج دفاع کردند.

خب، اصلاً فیلم سگ بند چی هست و چرا این قدر سر و صدا کرد؟ مهران احمدی که قبلاً با فیلم مصادره نشون داده بود تو کارگردانی هم حرفی برای گفتن داره، این بار با یک تیم بازیگری جذاب و داستانی که ظاهراً کمدیه ولی رگه های دراماتیک قوی داره، اومده بود. نتیجه شد یک فیلم پرفروش که هم تحسین شد و هم انتقادهای تند و تیزی بهش وارد شد. بیایید با هم ببینیم این سگ بند که اسمش هم حسابی کُشتی گیرانه است، واقعاً چه گُلی به سر سینمای ایران زد یا نزد.

سگ بند، از کجا شروع شد؟ شناسنامه فیلمی که گیشه را لرزاند!

هر فیلمی یک شناسنامه داره که توش کلی اطلاعات ریز و درشت پیدا میشه. فیلم سگ بند هم که یکی از خبرسازترین فیلم های سال های اخیر بود، مشخصات خودش رو داره. این فیلم رو مهران احمدی ساخته، همون بازیگر و کارگردان باسابقه و دوست داشتنی سینمای ما. بعد از مصادره، سگ بند دومین ساخته ایشون به حساب میاد که برای سی و هشتمین دوره جشنواره فیلم فجر هم آماده شده بود.

نام فیلم	سگ بند
کارگردان	مهران احمدی
تهیه کننده	محمدحسین قاسمی
نویسندگان	حمید اکبری خامنه
ژانر	کمدی، درام، خانوادگی
کشور تولید	ایران
زبان	فارسی
سال تولید	۱۴۰۰
تاریخ اکران سینمایی	۲۵ اسفند ۱۴۰۰
تاریخ اکران آنلاین	۲۹ دی ۱۴۰۱

همونطور که می بینید، این فیلم از همون ابتدا با هدف اکران گسترده و دیده شدن ساخته شده بود. ژانرش هم که کمدی-درام هست، نشون میده که قرار بوده هم ما رو بخندونه و هم یک کوچولو به فکر فرو ببره. سال ۱۴۰۰ هم که سال خوبی برای سینما نبود، این فیلم با اکرانش در پایان اون سال، جون تازه ای به گیشه ها داد. بعدش هم که رسید به اکران آنلاین و بالاخره در دسترس همه قرار گرفت تا هرکی که دلش می خواست، معرفی فیلم سگ بند رو به صورت عملی تجربه کنه.

قصه چیه؟ خلاصه داستان فیلم سگ بند (بدون اسپویل!)

داستان فیلم سگ بند از یک محله قدیمی تو تهران شروع میشه، جایی که خانواده عیاران زندگی می کنن. پدر خانواده، رضا عیاران، که زنده یاد سیروس گرجستانی نقش ایشون رو بازی می کرد، خودش یک کُشتی گیر قدیمی و مدال آور بوده و برای خودش برو و بیایی داشته. زندگی این خانواده بعد از فوت ناگهانی پدر وارد یک مسیر جدید میشه؛ مسیری پر از چالش های مالی و مشکلات خانوادگی که از زمین و زمان به سمتشون سرازیر میشه.

همین جاست که سروکله اسی ستار پیدا میشه، کسی که مهران احمدی خودش این نقش رو بازی کرده و تازه از زندان آزاد شده. اسی یک پیشنهاد وسوسه انگیز، اما پرخطر به فردین (با بازی امیر جعفری) و فرزاد (با بازی بهرام افشاری) میده که پسران بزرگ خانواده عیاران هستن. پیشنهادش هم اینه که با سرمایه فروش کارگاه کفاشی که از پدرشون به ارث رسیده، برن تایلند و تو کار قاچاق مواد مخدر باهاش همکاری کنن. راستش رو بخواهید، اینجای داستان یک جورایی نقطه عطف ماجراست و مسیر زندگی برادرها رو حسابی عوض می کنه.

فردین و فرزاد که حسابی تو خرج و مخارج گیر کردن و از هر طرف تحت فشارن، ناچاراً این پیشنهاد رو قبول می کنن و راهی تایلند میشن. از اینجا به بعد، داستان پر میشه از اتفاقات عجیب و غریب و بامزه که بیشتر بار کمدی فیلم سگ بند رو به دوش می کشه. اما ماجرا به همین سادگی ها هم نیست؛ تصمیمات اشتباه برادرها، یک سری مشکلات جدید برای خودشون درست می کنه و فیلم رفته رفته از فضای صرفاً کمدی دور میشه و یک رگه دراماتیک و حتی اخلاقی به خودش می گیره. یعنی آخرش قرار نیست فقط بخندیم، یک کوچولو هم باید فکر کنیم!

یه تیم بازیگری قوی؛ ستاره های سگ بند کی ها بودن؟

یکی از دلایلی که فیلم سگ بند این قدر به چشم اومد، تیم بازیگری قوی و ترکیب جذابشون بود. مهران احمدی تونست بازیگرایی رو دور هم جمع کنه که هر کدومشون برای خودشون یک ستاره ان و با اینکه بعضی هاشون بیشتر تو ژانرهای دیگه کار کردن، اما اینجا هم حسابی درخشیدن.

امیر جعفری در نقش فردین عیاران

امیر جعفری رو که می شناسید، همیشه نقش های خاص و متفاوتی رو انتخاب می کنه. تو فیلم سگ بند هم، فردین، پسر بزرگ خانواده عیاران رو بازی می کنه. فردین یک جورایی مغز متفکر برادرهاست، ولی خب گاهی اوقات تصمیماتش اون قدر که باید و شاید درست از آب درنمیاد. شیمی بین امیر جعفری و بهرام افشاری تو این فیلم واقعاً دیدنیه و خیلی از صحنه های کمدی رو همین زوج می سازن. امیر جعفری با اون شیطنت های خاص خودش، واقعاً به نقش فردین جون داده بود.

بهرام افشاری در نقش فرزاد عیاران

بهرام افشاری این روزها دیگه یکی از ستاره های کمدی ایرانه. قد و هیکل خاصش، همراه با توانایی بالاش تو طنازی و ادا و اطوارهای کمدی، ازش یک کمدین درجه یک ساخته. تو سگ بند، فرزاد، پسر میانی خانواده رو بازی می کنه که یک کوچولو ساده دل تر و احساساتی تر از فردینه. چالش های فرزاد با خودش و با برادرش، موقعیت های کمدی بامزه ای رو خلق می کنه و بهرام افشاری تو این نقش، حسابی مخاطب رو به خنده وادار می کنه.

سیروس گرجستانی در نقش رضا عیاران

حیف که زنده یاد سیروس گرجستانی عزیز رو دیگه بینمون نداریم. ایشون یکی از هنرمندهای دوست داشتنی و باسابقه سینمای ما بودن. تو فیلم سگ بند، نقش پدر خانواده، رضا عیاران رو بازی می کنن که هرچند حضورش کوتاهه، اما نقش کلیدی ای تو شروع داستان داره. حضور ایشون تو این فیلم، یک ادای احترام به این هنرمند فقید بود و دیدن دوباره اشون روی پرده سینما، خاطرات خوبی رو زنده کرد.

نازنین بیاتی در نقش فرزانه عیاران

نازنین بیاتی رو معمولاً تو نقش های دراماتیک دیدیم، اما تو فیلم سگ بند یک حضور متفاوت داره و نشون میده که تو ژانر کمدی هم می تونه موفق باشه. فرزانه، خواهر فردین و فرزاد، تو این فیلم یک کاراکتر مستقل و سرسخت داره که تو مسیر پر پیچ و خم برادرها، گاهی اوقات نقش های مهمی رو ایفا می کنه.

مهران احمدی در نقش اسی ستار

کارگردان فیلم، مهران احمدی، خودش هم تو فیلم بازی کرده و نقش اسی ستار رو به عهده داره. اسی همون کسیه که برادرها رو وارد ماجرای قاچاق می کنه. این نقش دوگانه کارگردان-بازیگر، همیشه کار سختیه، اما مهران احمدی تونسته از پسش بربیاد و یک کاراکتر تاثیرگذار و البته کمی مرموز رو به تصویر بکشه.

دیگر بازیگران

غیر از این عزیزان، بازیگرهای خوب دیگه ای هم تو فیلم سگ بند حضور داشتن که به اعتبار فیلم اضافه کردن. بهاره کیان افشار، میرطاهر مظلومی، ویدا جوان، و همچنین زنده یاد عزت الله مهرآوران که ایشون هم متاسفانه قبل از اکران فیلم از بینمون رفتن، هر کدوم به نوعی به داستان جون دادن. سیامک صفری که بیشتر تو تئاتر و نقش های جدی می بینیمش، و علی تقی پور هم از جمله بازیگرانی بودن که تو این فیلم هنرنمایی کردن. انتخاب این ترکیب متنوع، یعنی نه فقط کمدین، به عمق فیلم سگ بند کمک کرده بود و نشون میداد که کارگردان دنبال یک کار متفاوت بوده.

شیمی قوی بین امیر جعفری و بهرام افشاری، نقطه قوت اصلی بازیگری در فیلم سگ بند بود که توانست بسیاری از لحظات کمدی و دراماتیک را به خوبی اجرا کند و از یکنواختی فیلم جلوگیری کند.

نقد و بررسی فیلم سگ بند؛ کمدی یا درام؟ مساله این است!

خب، رسیدیم به بخش جذاب و البته کمی جنجالی ماجرا: نقد و تحلیل فیلم سگ بند. همونطور که گفتیم، این فیلم تو گیشه حسابی موفق بود، اما منتقدین و حتی مردم، نظرهای متفاوتی راجع بهش داشتن. بعضی ها تحسینش کردن و گفتن تلاش کرده یک راه جدید رو تو کمدی های ایرانی باز کنه، و بعضی ها هم حسابی از خجالتش دراومدن و بهش گفتن کمدی بی خاصیت!

سگ بند از نگاه مثبت: چی شد که فیلم موفق بود؟

بیایید اول بریم سراغ نقاط قوت. مهران احمدی تو سگ بند واقعاً تلاش کرد که یک کمدی متفاوت بسازه. راستش رو بخواهید، این روزها سینمای ما پر شده از کمدی های سطحی و گاهی مبتذل که فقط می خوان به هر قیمتی مخاطب رو بخندونن. اما سگ بند سعی کرد از این الگو فاصله بگیره. مثلاً:

• شخصیت پردازی و موقعیت های کمدی: فیلم تا حد خوبی روی شخصیت ها کار کرده بود و موقعیت های کمدی رو نسبتاً خلاقانه تر از خیلی از فیلم های دیگه خلق می کرد. یعنی شوخی هاش فقط به دیالوگ های بامزه خلاصه نمی شد، بلکه از دل موقعیت ها بیرون می اومد.
• پرهیز از شوخی های رایج: یکی از چیزهایی که تو کمدی های این سال ها خیلی به چشم می خوره، شوخی های جنسیتی یا سیاسی توهین آمیزه. فیلم سگ بند اما از اینجور شوخی ها دوری می کرد که خودش یک امتیاز بزرگ بود و نشون می داد که دنبال یک کمدی باوقارتره.
• پایبندی به درام: با اینکه فیلم یک کمدی ه، اما خط درام اصلیش رو ول نمی کرد و تا آخر بهش نسبتاً پایبند بود. این باعث می شد که فیلم یک عمق پیدا کنه و فقط یک کمدی صرف نباشه.
• بازی های قوی: قبلاً هم گفتم، شیمی بین امیر جعفری و بهرام افشاری واقعاً عالی بود و خیلی به جذابیت فیلم کمک می کرد. انتخاب بازیگرهای توانمند از ژانرهای مختلف، مثل نازنین بیاتی یا سیامک صفری، هم به اعتبار فیلم اضافه کرده بود. اینجور بازیگران، هرچند در ژانر کمدی کمتر دیده شده اند، اما توانستند به فیلم سگ بند اعتبار بخشند.

نقاط ضعف و حرف و حدیث ها: کجاها لنگ می زنه؟

اما خب، هیچ فیلمی بدون عیب نیست و سگ بند هم ایرادهای خودش رو داشت. شاید بزرگترین انتقادی که به فیلم وارد شد، همون سرگردانی ژانری بود. انگار فیلمساز نتونسته بود بین اینکه دقیقاً می خواد یک کمدی خالص باشه، یک کمدی اخلاق گرا، یا یک درام اجتماعی، تصمیم بگیره. این سرگردانی باعث شده بود که فیلم تو لحن و پیامش، یک دست نباشه و گاهی مخاطب رو گیج کنه.

• ضعف های فیلمنامه: بعضی از شوخی ها واقعاً ربطی به روایت اصلی نداشتن و انگار فقط برای خندوندن مخاطب چپونده شده بودن تو فیلم. استفاده از عناصر تکراری و کلیشه ای برای پیشبرد داستان هم، دیگه از جذابیتش کم می کرد.
• پایان بندی ساده انگارانه: پایان فیلم خیلی ها رو ناامید کرد. یک درس اخلاقی که ناگهانی و تصنعی به نظر می رسید، اون قدرها با سیر روایی کمدی-درام فیلم جور درنمی اومد. انگار فیلمساز آخرش یادش افتاده که باید یک پیام اخلاقی هم بده.
• عدم بهره گیری از پتانسیل ها: داستان و بازیگرها پتانسیل خیلی بیشتری داشتن که متاسفانه به طور کامل ازشون استفاده نشد. انگار عجله ای برای تمام کردن کار وجود داشت.
• انتقاد به فیلمفارسی سخیف: بعضی از منتقدین حتی پا رو فراتر گذاشتن و گفتن سگ بند افتاده تو دام همون فیلمفارسی سخیف که سال هاست سینمای کمدی ما رو آزار میده. یعنی یک کمدی که فقط هدفش پول درآوردنه و کیفیت هنری براش مهم نیست.

به طور کلی، فیلم سگ بند تلاش کرد که متفاوت باشه، اما نتونست اون یک دستی و انسجام لازم رو برای تبدیل شدن به یک اثر ماندگار پیدا کنه. یک جورایی بین زمین و آسمون مونده بود؛ نه اون قدر کمدی که بشه بهش گفت کمدی محض، و نه اون قدر دراماتیک که بشه بهش گفت یک درام عمیق. این همون «سرگردانی میان دو مسیر» بود که خیلی ها بهش اشاره کردن.

گیشه و حواشی فیلم سگ بند؛ پول درآورد یا نه؟

رسیدیم به یکی از مهمترین جنبه های معرفی فیلم سگ بند، یعنی بحث گیشه و حواشی. تو سینمای ایران، همیشه فروش فیلم ها کلی سر و صدا راه میندازه. سگ بند هم از این قاعده مستثنی نبود و حسابی خبرساز شد.

فروش بی سابقه و رکوردشکنی ها: سینما رو تکوند؟

فیلم سگ بند وقتی اکران شد، واقعاً ترکوند! شد پرفروش ترین فیلم نوروز ۱۴۰۱ و تو باکس آفیس برای خودش یک جایگاه ویژه پیدا کرد. ارقام فروش سر به فلک کشید و خیلی ها رو شگفت زده کرد. اما باید یک نکته رو در نظر گرفت؛ درست که رقم فروش بالا بود، اما آیا واقعاً مخاطب بیشتری جذب کرده بود؟

اگر بخواهیم فروش رو با سال های قبل مقایسه کنیم، می بینیم که تعداد مخاطب های واقعی سینما، نسبت به قبل خیلی کمتر شده بود. مثلاً فیلم چهار انگشت که تو نوروز ۱۳۹۸ اکران شد، حدود ۳۰۰ هزار تماشاگر رو فقط تو تعطیلات نوروز جذب کرد، در حالی که فیلم سگ بند با اینکه پرفروش ترین فیلم نوروز ۱۴۰۱ بود، تو دو هفته اول فروردین فقط حدود ۲۵۰ هزار تماشاگر داشت. این نشون میده که افزایش قیمت بلیت های سینما نقش زیادی تو بالا رفتن ارقام فروش داشته، وگرنه تعداد واقعی مخاطبان اون قدر هم که به نظر میاد، زیاد نبود.

با این حال، فیلم سگ بند جایگاه خودش رو تو لیست پرفروش ترین فیلم های تاریخ سینمای ایران محکم کرد و تا مدت ها صدرنشین باکس آفیس بود. البته اگر نرخ تورم رو در نظر بگیریم، شاید جایگاهش تو این لیست یک کوچولو پایین تر بیاد، ولی خب این دیگه بحث فنی تریه. چیزی که مهمه اینه که سگ بند تونست تو دوران کسادی سینما، یک نفسی به گیشه بده.

جنجال و اعتراضات: پشت پرده چه خبر بود؟

موفقیت تو گیشه، همیشه با حواشی هم همراهه. یکی از جنجال های اصلی فیلم سگ بند، بحث عدم تبلیغات گسترده تو صداوسیما بود. محمدحسین قاسمی، تهیه کننده فیلم سگ بند، حسابی از این موضوع شاکی بود و اعتراض خودش رو علنی کرد. اون می گفت صداوسیما به فیلمشون تیزر تبلیغاتی نداده، در حالی که فیلم های دیگه از این حمایت برخوردار بودن.

تهیه کننده فیلم سگ بند معتقد بود که عدم تبلیغ گسترده در صداوسیما، با وجود تایید شورای بازبینی، یک سوال بزرگ برایشان باقی گذاشت، در شرایطی که سینما می تواند نقش مهمی در روحیه اجتماعی مردم ایفا کند.

حالا سوال اینه که آیا این عدم تبلیغات، واقعاً روی فروش و استقبال مردم تاثیر گذاشته بود؟ تهیه کننده خودش هم اعتراف کرده بود که تعداد کل مخاطبان سینما به یک سوم کاهش پیدا کرده. شاید تو شرایط فعلی جامعه، که مردم درگیر مشکلات اقتصادی و روحی و روانی هستن، بیشتر دنبال سرگرمی باشن. برای همین، فیلم های کمدی، حتی اگه خیلی هم قوی نباشن، باز هم مخاطب خودشون رو پیدا می کنن، چون مردم فقط می خوان برای یک ساعت هم که شده، خنده رو لبشون بیاد و از فضای سنگین جامعه دور بشن. فیلم سگ بند هم دقیقاً تو همین شرایط تونست سوار موج این نیاز اجتماعی بشه و حسابی بفروشه.

معنی سگ بند چیه و چه ربطی به فیلم داره؟

اسم فیلم سگ بند برای خیلی ها عجیب بود. سگ بند چیه؟ چرا این اسم رو برای یک فیلم کمدی-درام انتخاب کردن؟ اگه از اونایی هستید که به کُشتی علاقه دارن، احتمالاً می دونید که سگ بند یک فن معروف تو کشتیه. یک فن که توش حریف رو حسابی گیر میندازن و دست و پاش رو گره می زنن.

حالا چه ربطی به فیلم داره؟ راستش، این اسم خیلی هوشمندانه انتخاب شده. وقتی به داستان فیلم سگ بند نگاه می کنیم، می بینیم که شخصیت های اصلی، مخصوصاً اون دو برادر، فردین و فرزاد، حسابی تو موقعیت های گره خورده و سختی گیر می کنن. انگار زندگی دست و پاشون رو بسته و هرچقدر هم تلاش می کنن، از اون موقعیت بدتر خلاص نمیشن. این تقلاها، این دست و پنجه نرم کردن ها با مشکلات، دقیقاً همون چیزیه که اسم سگ بند رو برای فیلم معنا دار می کنه.

یعنی اسم فیلم فقط یک اسم ساده نیست، بلکه نمادی از تقلاها و درگیری های شخصیت ها با سرنوشت و مشکلاتشونه. یک جورایی داره به ما میگه که این بنده خداها، تو یک وضعیتی گیر افتادن که خلاصی ازش سخته، مثل حریفی که تو فن سگ بند گرفتار شده. این انتخاب اسم، به عمق و معنای فیلم سگ بند اضافه می کنه و نشون میده که کارگردان حتی برای اسم فیلمش هم فکر کرده بوده.

جمع بندی: سگ بند رو ببینیم یا نبینیم؟

خب، رسیدیم به آخر خط. بعد از این همه معرفی فیلم سگ بند و بالا و پایین کردنش، شاید هنوز این سوال تو ذهنتون باشه: بالاخره فیلم سگ بند ارزش دیدن داره یا نه؟

ببینید، سگ بند یک فیلم کامل و بی نقص نیست. یک جورایی بین کمدی و درام سرگردانه و نتونسته کاملاً مسیر خودش رو پیدا کنه. پایان بندی اش یک کوچولو ساده انگارانه است و بعضی شوخی هاش هم شاید به مذاق همه خوش نیاد. اما انصافاً یک جاهایی تلاش کرده که از کمدی های دم دستی و سطحی رایج فاصله بگیره. یعنی حداقل می خواست یک کاری متفاوت انجام بده.

اگر دنبال یک کمدی صرف هستید که فقط بخندید و به هیچی فکر نکنید، شاید سگ بند اون قدرها هم شما رو ارضا نکنه، چون رگه های دراماتیکش قویه و گاهی می تونه جدی بشه. اما اگه به درام خانوادگی با چاشنی کمدی علاقه دارید و طرفدار بازیگرهایی مثل امیر جعفری و بهرام افشاری هستید و می خواید شیمی بینشون رو ببینید، حتماً فیلم سگ بند رو تماشا کنید. بازی این دو تا واقعاً دیدنیه و بخش زیادی از جذابیت فیلم رو همین ها میسازن.

فیلم سگ بند تو سینمای کمدی فعلی ایران، یک تلاش قابل تحسین برای نوآوری بود، حتی اگه تو همه بخش ها به موفقیت کامل نرسیده باشه. تو روزهایی که سینما به یک نفس تازه احتیاج داشت، سگ بند تونست حسابی تو گیشه بدرخشه و اسمش رو به عنوان یک فیلم پرفروش مطرح کنه. پس اگه دنبال یک فیلم هستید که هم بخندونتتون و هم یک کوچولو فکرتون رو درگیر کنه، سگ بند می تونه گزینه خوبی باشه. فقط یادتون باشه که با دید یک کمدی صرف پاش نشینید!