دوازده حواری Twelve Apostles

«دوازده حواری»؛ حتماً این عبارت به گوشتان خورده. اما وقتی می گوییم دوازده حواری، منظورمان دقیقاً چیست؟ جالب است بدانید این عبارت به دو پدیده کاملاً متفاوت اما به یک اندازه جذاب و مهم اشاره دارد: هم به یاران و شاگردان ویژه عیسی مسیح در متون دینی اطلاق می شود و هم به مجموعه ای از صخره های آهکی طبیعی شگفت انگیز در استرالیا. در این مقاله می خواهیم پرده از ابهام این نام مشترک برداریم و سفری داشته باشیم به دنیای هر دو مفهوم.

یکی از آن نام هایی است که وقتی می شنویش، ممکن است ذهنت به سمت چند تصویر متفاوت پرواز کند. برای بعضی ها یادآور داستانی باستانی و شخصیت هایی روحانی است که نقش مهمی در تاریخ یکی از بزرگترین ادیان جهان داشتند. برای عده ای دیگر، تصویری از صخره های عظیم و باشکوه کنار اقیانوس را تداعی می کند، جایی که طبیعت با تمام قدرت و زیبایی اش، چشم ها را خیره می کند. این دو پدیده، هرچند از زمین تا آسمان با هم فرق دارند، اما یک نام مشترک دارند: «دوازده حواری».

بخش اول: دوازده حواری مسیح (یاران و رسولان عیسی مسیح)

وقتی اسم «دوازده حواری» می آید، اولین چیزی که شاید به ذهن خیلی ها برسد، یاران نزدیک و ویژه عیسی مسیح هستند. این دوازده نفر، هسته اصلی حلقه یاران عیسی بودند و نقش بی بدیلی در انتشار پیام او و شکل گیری مسیحیت اولیه داشتند.

حواریون که بودند؟ تعریف و ریشه شناسی

«حواریون» به دوازده یار نزدیک و برگزیده عیسی مسیح گفته می شود. اینها کسانی بودند که عیسی خودش آنها را انتخاب کرد تا در کنارش باشند، از او بیاموزند و پیامش را به دیگران برسانند. واژه «حواری» در زبان انگلیسی به صورت Apostle نوشته می شود که از واژه یونانی Apostolos به معنی «فرستاده» یا «رسول» گرفته شده. این نام نشان دهنده مسئولیت سنگین آنها در رساندن بشارت مسیح به جهان بود.

بعضی ها هم می گویند کلمه «حواریون» در زبان نبطی به معنی «شویندگان» یا «غسالون» است. این فرضیه بر این اساس مطرح شده که حواریون به پاکیزگی و غسل لباس هایشان اهمیت زیادی می دادند و اغلب جامه سفید می پوشیدند. فرضیه دیگر هم این است که این نام اشاره ای به پاکیزگی درونی و معنوی زندگی آنهاست. هر چه که باشد، این نام یادآور افرادی است که برای ماموریتی بزرگ انتخاب شدند.

اسامی دوازده حواری و مختصری از زندگینامه شان

دوازده حواری، هر کدام با ویژگی ها و سرگذشت خاص خودشان، داستان های جذابی دارند. همه آنها در ابتدا یهودی بودند و پس از ایمان آوردن به عیسی مسیح، مسیر زندگی شان کاملاً عوض شد. طبق انجیل ها (متی ۱۰: ۲-۴، مرقس ۳: ۱۳-۱۹، لوقا ۶: ۱۲-۱۶)، اسامی آنها به این ترتیب است:

۱. شمعون (پطرس)

شاید معروف ترین حواری باشد. عیسی او را «صخره» نامید و گفت کلیسای خود را بر او بنا خواهد کرد. پطرس نقش رهبری مهمی در مسیحیت اولیه داشت. طبق سنت، او در روم به صلیب کشیده شد، اما چون خودش را لایق مصلوب شدن مانند عیسی نمی دانست، درخواست کرد وارونه به صلیب کشیده شود. آرامگاه او در واتیکان، زیر کلیسای سن پیترو، قرار دارد.

۲. اندریاس (برادر پطرس)

برادر شمعون پطرس بود و اولین کسی که عیسی را به عنوان مسیح شناخت. او یک ماهیگیر بود. گفته می شود در یونان به صلیب X شکل مصلوب شد.

۳. یعقوب (پسر زبدی، یعقوب بزرگ)

یکی از سه حواری نزدیک به عیسی (همراه پطرس و یوحنا). او اولین حواری بود که شهید شد. طبق کتاب اعمال رسولان، او به دستور هرود اگریپا در اورشلیم گردن زده شد.

۴. یوحنا (برادر یعقوب)

او را «حواری محبوب» یا «شاگردی که عیسی او را دوست می داشت» می نامند. یوحنا تنها حواری بود که به مرگ طبیعی از دنیا رفت. او انجیل یوحنا و کتاب مکاشفه یوحنا را نوشت و در تبعید در جزیره پاتموس درگذشت.

۵. فیلیپ

کسی بود که ناتانائیل (برتولما) را به عیسی معرفی کرد. او هم مانند بسیاری از حواریون، در راه ابلاغ پیام مسیحیت شهید شد. سنت مسیحی می گوید او در هیراپولیس (ترکیه امروزی) به صلیب کشیده شد.

۶. برتولما (ناتانائیل)

اسم دیگرش ناتانائیل است. او در ابتدا به آمدن چیزی خوب از ناصره شک داشت، اما وقتی عیسی او را ستود، به او ایمان آورد. درباره سرنوشت او روایت های مختلفی وجود دارد؛ بعضی می گویند در ارمنستان یا هند پوستش را کندند و سپس او را به صلیب کشیدند.

۷. توما (توماس شکاک)

توما شاید بیشتر به خاطر «شکاکیتش» معروف باشد. او تا وقتی که خودش زخم های عیسی را لمس نکرد، رستاخیز او را باور نکرد. اما پس از ایمان آوردن، تبدیل به مبلغی پرشور شد. سنت می گوید او برای تبلیغ مسیحیت به هند سفر کرد و در آنجا شهید شد.

۸. متی (باج گیر)

قبل از اینکه حواری شود، باج گیر بود و جامعه آن زمان به او به چشم حقارت نگاه می کردند. عیسی او را از میان باج گیران فراخواند و او نیز همه چیز را رها کرد و به دنبال عیسی رفت. او نویسنده انجیل متی است و گفته می شود در حبشه (اتیوپی) شهید شد.

۹. یعقوب (پسر حلفا، یعقوب کوچک تر)

برای تفکیک او از یعقوب پسر زبدی، او را یعقوب کوچک تر می نامند. سنت ها حاکی از آن است که او از بالای معبد اورشلیم به پایین پرتاب شد و سپس با چوب کشته شد.

۱۰. یهودا تادئوس (لبی یا لبائوس)

از نام او در انجیل ها با عنوان تادئوس یا لبی یاد شده است. او و شمعون قانوی اغلب با هم در ماموریت های تبلیغی همراه بودند. گفته می شود در ارمنستان یا ایران شهید شده است و آرامگاهی منسوب به او در قره کلیسا در ایران وجود دارد.

۱۱. شمعون قانوی (شمعون غیور)

قبل از حواری شدن، عضو گروهی متعصب به نام «زیلوت» بود که به شدت با رومیان مخالف بودند. عیسی به او آموخت که محبت و صلح، راه دیگری برای رستگاری است. او هم در ارمنستان یا ایران شهید شد و برخی هم معتقدند در بریتانیا درگذشت.

۱۲. یهودا اسخریوطی و جایگزینی متیاس

یهودا اسخریوطی، حواری دوازدهم بود که به عیسی مسیح خیانت کرد و او را به دشمنانش تسلیم نمود. پشیمانی او به حدی رسید که خودکشی کرد. بعد از عروج عیسی، حواریون دیگر متیاس را با قرعه کشی به عنوان حواری دوازدهم و جایگزین یهودا انتخاب کردند.

حواریون مسیح، نه تنها شاهدان عینی زندگی و تعالیم عیسی بودند، بلکه پس از او نیز با شجاعت و فداکاری، پیام او را به گوش جهانیان رساندند و سنگ بنای یکی از بزرگترین ادیان تاریخ را گذاشتند.

سرگذشت و نقش حواریون پس از عیسی مسیح

بعد از اینکه عیسی مسیح از میان آنها رفت و به آسمان عروج کرد، بار مسئولیت بزرگی روی دوش حواریون افتاد: اینکه پیام او را به همه مردم زمین برسانند. آنها پراکنده شدند و هر کدام به گوشه ای از جهان سفر کردند تا بشارت مسیحیت را بگویند. این پراکندگی و شهادت آنها، نقش حیاتی در گسترش سریع مسیحیت در قرون اولیه داشت.

فقط یوحنا بود که طبق سنت، به مرگ طبیعی از دنیا رفت. بقیه حواریون، هر کدام به شیوه ای فجیع در راه ایمانشان شهید شدند؛ بعضی مصلوب، بعضی گردن زده و بعضی هم با خشونت کشته شدند. این فداکاری ها، آنها را در تاریخ مسیحیت جاودانه کرد. جالب است بدانید در قرآن کریم هم از حواریون به عنوان «انصار عیسی» (یاوران عیسی) یاد شده که نشان دهنده جایگاه آنها در اسلام نیز هست.

بخش دوم: دوازده حواری استرالیا (صخره های شگفت انگیز ساحل ویکتوریا)

حالا بیایید سفرمان را از خاورمیانه به سمت استرالیای پهناور ادامه دهیم، جایی که یک مجموعه صخره ای بی نظیر، نام «دوازده حواری» را بر خود دارد و یکی از دیدنی ترین جاهای طبیعی دنیا به حساب می آید.

معرفی و موقعیت جغرافیایی

«دوازده حواری» در استرالیا، نام مجموعه ای از صخره های آهکی عظیم است که با شکلی خاص و منحصربه فرد، از آب های خروشان اقیانوس جنوبی سر برآورده اند. این صخره ها در پارک ملی پورت کمبل، در ایالت ویکتوریا، و دقیقاً در امتداد جاده معروف «جاده بزرگ اقیانوسی» (Great Ocean Road) قرار دارند. وقتی از دور به آنها نگاه می کنی، انگار نگهبانانی غول پیکر هستند که سرسختانه در برابر امواج ایستاده اند. اینجا یکی از پربازدیدترین جاذبه های طبیعی استرالیاست و هر ساله میلیون ها نفر را به سوی خود می کشاند تا این منظره بی نظیر را از نزدیک ببینند.

چگونگی شکل گیری و فرآیند فرسایش

داستان شکل گیری این صخره ها، داستان هزاران سال مبارزه طبیعت با خودش است! این صخره ها در واقع از فرسایش آهک های نرم پرتگاه های ساحلی به وجود آمده اند. امواج سهمگین اقیانوس، طی میلیون ها سال به تدریج به این صخره ها ضربه زدند و آنها را خوردند. اول غارهایی درون پرتگاه ها ایجاد شد، بعد این غارها بزرگ تر شدند و به طاق های طبیعی تبدیل گشتند و در نهایت، سقف این طاق ها فرو ریخت و ستون های صخره ای عظیمی با ارتفاعی حدود ۴۵ متر، در میانه آب باقی ماندند.

جالب است بدانید نام این صخره ها قبلاً «ماده خوک و بچه هایش» (Sow and Piglets) بود. ماده خوک به جزیره ماتربرد اشاره داشت و صخره های کوچک تر، بچه هایش بودند. اما در دهه ۱۹۶۰، برای جذابیت بیشتر و جذب گردشگر، نام آنها را به «دوازده حواری» تغییر دادند، هرچند از همان اول هم تعدادشان به دوازده تا نمی رسید! حالا هم که تعدادشان کمتر شده. این را هم باید بدانید که این صخره ها دائماً در حال فرسایش هستند؛ چیزی حدود ۲ سانتی متر در سال. به همین خاطر، هر از گاهی یکی از آنها فرو می ریزد. مثلاً در سال ۲۰۰۵، یکی از این صخره های ۵۰ متری فرو ریخت و تعدادشان به هشت تا رسید. حتی در سال ۲۰۰۹ هم یکی دیگر از صخره ها به نظر می رسید که سقوط کرده، هرچند بعداً مشخص شد آن صخره از مجموعه دیگری به نام «سه خواهر» بوده است.

این فرسایش، یک پدیده طبیعی و مداوم است. حتی پیش بینی می شود که در آینده، به دلیل ادامه فعالیت های امواج، صخره های آهکی جدیدی در اطراف این منطقه شکل بگیرند. طبیعت همیشه در حال تغییر است و این صخره ها نمونه بارز این تغییرات مداوم هستند.

اهمیت توریستی و تلاش های حفاظتی

«دوازده حواری» قلب تپنده صنعت گردشگری ایالت ویکتوریا در استرالیاست. این مکان یک تجربه فراموش نشدنی برای هر بازدیدکننده ای است. از سکوهای تماشای مخصوص می توانید این عظمت را از نزدیک ببینید، یا اگر اهل هیجان هستید، با گشت های هلیکوپتری از بالا به این صخره ها خیره شوید. اینجا بهشتی برای عکاسان است، به خصوص در زمان طلوع و غروب خورشید که نور روی صخره ها می افتد و مناظری جادویی خلق می کند.

در کنار این همه زیبایی، تلاش های زیادی هم برای حفظ این منطقه و حیات دریایی اطراف آن انجام می شود. مثلاً در سال ۲۰۰۲، سازمان های مربوطه موفق شدند عملیات لرزه نگاری یک شرکت انرژی را که می توانست به زندگی دریایی این منطقه آسیب جدی برساند، متوقف کنند. این تلاش ها نشان می دهد که چقدر حفظ این گنجینه طبیعی برای استرالیا مهم است.

تفاوت ها و شباهت ها: یک نام، دو دنیا

حالا که با هر دو مفهوم «دوازده حواری» آشنا شدیم، کاملاً مشخص است که با دو دنیای متفاوت سروکار داریم. یکی ریشه در تاریخ مذهب و ایمان دارد و داستان انسان هایی است که زندگی شان را وقف یک هدف بزرگ کردند. دیگری پدیده ای کاملاً طبیعی و جغرافیایی است که حاصل قدرت شگرف طبیعت و گذر زمان است. تنها شباهت این دو، همان نام «دوازده حواری» است.

شاید این نام برای صخره ها به دلیل تعدادشان (هرچند که کمتر از دوازده تاست) و هیبت و ابهت خاصشان انتخاب شده تا حس و حالی معنوی و مقدس به آنها ببخشد، یا شاید هم صرفاً یک انتخاب بازاریابی هوشمندانه بوده تا نامی جذاب برای گردشگران داشته باشد. هر چه که باشد، این نام مشترک، سرنوشت دو پدیده را به هم گره زده که هر یک به تنهایی، داستانی برای گفتن دارند.

نتیجه گیری

در نهایت، «دوازده حواری» عبارتی است که در دل خود دو داستان بزرگ و الهام بخش را جای داده است. از یک طرف، یادآور وفاداری، از خودگذشتگی و ایثار یاران نزدیک عیسی مسیح است که پیام عشق و رستگاری را به سراسر جهان بردند و بنیاد دین مسیحیت را بنا نهادند. سرنوشت پر فراز و نشیب آنها، تا به امروز درس های زیادی برای بشریت دارد.

از طرف دیگر، به ما یادآوری می کند که طبیعت چقدر قدرتمند و شگفت انگیز است. صخره های دوازده حواری استرالیا، با ابهت و صلابتشان، گواه میلیون ها سال فرسایش و تغییر هستند و زیبایی حیرت انگیز خلقت را به رخ می کشند. بازدید از این صخره ها یا مطالعه درباره حواریون مسیح، هر کدام به نوبه خود، پنجره ای به سوی درک عمیق تر از تاریخ، فرهنگ و زیبایی های جهان پیرامون ما می گشایند. پس دفعه بعد که کلمه «دوازده حواری» را شنیدید، فراموش نکنید که دارید درباره کدام یکی از این دو شاهکار صحبت می کنید!