دزدی چند سال حبس دارد؟

اینکه دزدی (یا به زبان حقوقی، سرقت) چند سال حبس دارد، بستگی به کلی فاکتور و شرایط داره. یعنی نمی شه یه جواب سرراست داد که همیشه اینقدر حبس داره. مجازاتش می تونه از یک ماه و نیم حبس شروع بشه و تا حبس ابد و حتی اعدام هم پیش بره. همه این ها برمی گرده به اینکه سرقت چه نوعی بوده (مثلاً حدی یا تعزیری)، چطوری انجام شده (ساده یا با زور و سلاح)، ارزش مال چقدر بوده و کلی شرایط دیگه. حتی قوانین هم گاهی تغییر می کنن، مثل قانون کاهش مجازات حبس تعزیری که سال ۱۳۹۹ تصویب شد و حسابی رو این مجازات ها تاثیر گذاشته.

سرقت (دزدی) در قانون؛ تعاریف و ارکان

اول از همه، بیایید ببینیم اصلاً دزدی از نظر قانون یعنی چی. ما تو زبان روزمره به هر برداشتن مال کسی، بدون اجازه، می گیم دزدی. اما توی دنیای قانون، اصطلاح دقیق و حقوقی اش سرقت هست.

تعریف حقوقی سرقت: مال مردم رو پنهانی ببر!

قانون گذار ما، تو ماده ۲۶۷ قانون مجازات اسلامی، سرقت رو اینجوری تعریف کرده: «سرقت عبارت از ربودن مال متعلق به غیر است.» یعنی چی؟ یعنی یه نفر یه چیزی رو که مال خودش نیست و مال یه نفر دیگه است، یواشکی و بدون اجازه صاحبش، برمی داره و می بره. همینقدر ساده!

اگه بخواهیم ریزتر بشیم، سه تا چیز باید وجود داشته باشه تا بگیم سرقت اتفاق افتاده:

• ربودن: یعنی مال از جای خودش جابه جا بشه و سارق اونو ببره.
• مال: اون چیزی که ربوده میشه، باید از نظر قانونی مالیت داشته باشه. یعنی بشه روش قیمت گذاشت.
• متعلق به غیر: یعنی مال نباید متعلق به خود سارق باشه، بلکه باید مال یه نفر دیگه باشه.

فرق دزدی و سرقت: یه کلمه، دو معنی

همونطور که گفتیم، دزدی یه کلمه عامیانه است که توی کوچه و بازار استفاده می کنیم. هر کاری که کسی بدون اجازه مال بقیه رو برداره، از نظر ما دزدیه. ولی سرقت اصطلاح حقوقی و قانونی این ماجراست. در واقع، دزدی یه نوع از سرقته. یعنی هر دزدی یه سرقت هم هست، ولی هر سرقتی لزوماً همون دزدی ای نیست که ما توی ذهن داریم.

ارکان سه گانه جرم سرقت: تا اینا نباشن، دزدی نیست!

برای اینکه یه عملی واقعاً جرم سرقت محسوب بشه، باید سه تا رکن اصلی داشته باشه:

عنصر مادی: همون کاری که دزده انجام می ده!

اینجا منظور از عنصر مادی، همون کارهاییه که سارق انجام می ده تا مال رو بدزده. مثلاً:

• ربودن: باید اون مال رو از جای خودش برداره و جابه جا کنه.
• پنهانی بودن: معمولاً سرقت به صورت پنهانی انجام میشه، یعنی سارق طوری عمل می کنه که کسی متوجه نشه. البته همیشه هم اینجوری نیست و گاهی با زور و علنی هم سرقت میشه.
• بدون رضایت مالک: مهمترین نکته اینه که صاحب مال اصلاً راضی به برداشته شدن مالش نباشه.

عنصر معنوی: فکر شیطانی دزده!

عنصر معنوی یعنی قصد و نیت سارق. باید ثابت بشه که سارق هم قصد داشته مال رو برداره و هم قصد داشته اونو مال خودش کنه. مثلاً اگه کسی اشتباهی کیف شما رو برداره و بعد بفهمه مال اون نیست، قصد سرقت نداشته. پس:

• قصد ربایش: یعنی از اول می خواسته اون مال رو برداره.
• قصد مالکیت: و مهمتر اینکه می خواسته اون مال رو برای خودش برداره و صاحبش بشه.

عنصر قانونی: همون چیزی که قانون میگه!

این رکن خیلی ساده است: باید یه قانونی وجود داشته باشه که بگه این کار سرقت هست و براش مجازات تعیین کرده باشه. اگه تو قانون چیزی در مورد یه عملی نباشه، نمی تونیم بگیم اون جرمه، حتی اگه از نظر اخلاقی بد باشه.

انواع سرقت و مجازات حبس آن ها: از کم تا زیاد!

همینطور که گفتیم، مجازات دزدی حسابی به نوع سرقت بستگی داره. قانون سرقت ها رو به دو دسته اصلی تقسیم کرده: سرقت تعزیری و سرقت حدی. تفاوت این دوتا خیلی مهمه چون مجازات هاشون زمین تا آسمون فرق می کنه.

الف) سرقت تعزیری: وقتی که قاضی تصمیم می گیره

سرقت تعزیری، به هر نوع سرقتی گفته میشه که اون ۱۴ شرط خاص سرقت حدی (که جلوتر می گیم) رو نداشته باشه. یعنی مجازاتش توی شرع به صورت دقیق مشخص نشده و قاضی می تونه با توجه به شرایط پرونده، مجرم و قوانین موجود، مجازات رو تعیین کنه. معمولاً مجازات سرقت های تعزیری حبس، شلاق یا هر دوتاست.

سرقت تعزیری ساده: دزدی بی آلایش!

این نوع سرقت، ساده ترین حالت دزدیه. یعنی هیچ عامل تشدیدکننده ای (مثل زور، اسلحه، شب بودن و…) توش وجود نداشته باشه.

• تعریف: مثلاً شما از یه مغازه یه خودکار می دزدید، بدون اینکه کسی رو تهدید کنید یا با زور وارد بشید. همینقدر ساده!
• مجازات: قبل از سال ۱۳۹۹، مجازاتش از سه ماه و یک روز تا دو سال حبس بود. اما با «قانون کاهش مجازات حبس تعزیری» که تصویب شد، این مجازات برای سرقت ساده (موضوع ماده ۶۶۱ ق.م.ا.)، الان شده از یک ماه و نیم تا یک سال حبس. البته تا ۷۴ ضربه شلاق هم ممکنه داشته باشه.
• مثال: یه نفر که توی روز روشن و بدون اینکه کسی رو بترسونه، یه بسته آدامس رو از سوپرمارکت برمی داره و میره.

سرقت تعزیری مشدد: وقتی شرایط بدتر میشه!

اینجا دیگه دزدی ساده نیست و یه سری عوامل خاص باعث میشه مجازاتش سنگین تر بشه. در واقع، این عوامل «تشدیدکننده» هستن.

1. سرقت مقرون به آزار یا مسلحانه (ماده ۶۵۲ ق.م.ا.):
   • شرایط: اگه سارق موقع دزدی، کسی رو اذیت کنه، بزنه، تهدید کنه، یا سلاح (چه ظاهر و چه مخفی) همراهش باشه. حتی اگه از سلاح استفاده هم نکنه، همین که همراهش باشه، مجازات رو سنگین می کنه.
   • مجازات: از سه ماه تا ده سال حبس و تا ۷۴ ضربه شلاق. اگه تو این سرقت، کسی هم زخمی بشه (جرح)، مجازات جرح هم اضافه میشه و سارق به حداکثر حبس (۱۰ سال) محکوم میشه.
   • مثال: یه نفر شبانه وارد خونه ای میشه و با تهدید چاقو، گوشی موبایل صاحبخانه رو می بره.
2. سرقت مسلحانه گروهی در شب (ماده ۶۵۴ ق.م.ا.):
   • شرایط: حداقل دو نفر با هم دزدی کنن، شب باشه، و دست کم یکی از اون ها مسلح باشه (سلاحش هم فرقی نمی کنه چی باشه و آشکار یا مخفی). البته باید حواس باشه که این نوع سرقت اگه خیلی خشن باشه ممکنه عنوان «محاربه» بخوره و مجازاتش خیلی سنگین تر بشه.
   • مجازات: از پنج تا پانزده سال حبس و تا ۷۴ ضربه شلاق.
   • مثال: سه نفر با اسلحه کمری، شبانه به یه فروشگاه طلافروشی حمله می کنن و دزدی می کنن.
3. سرقت با پنج شرط تشدیدکننده (ماده ۶۵۱ ق.م.ا.):

   این یکی از سخت گیرانه ترین سرقت های تعزیریه. اگه پنج تا شرط زیر همزمان با هم اتفاق بیفته، مجازاتش حسابی میره بالا:

   1. سرقت در شب اتفاق افتاده باشه.
   2. تعداد سارق ها دو نفر یا بیشتر باشن.
   3. حداقل یکی از سارق ها سلاح (ظاهر یا مخفی) داشته باشه.
   4. سارقین برای دزدی، حرمت حرز رو شکسته باشن (مثلاً از دیوار بالا برن، قفل رو بشکنن، از کلید تقلبی استفاده کنن، یا خودشون رو به دروغ مأمور دولتی جا بزنن).
   5. دزدی با آزار یا تهدید انجام شده باشه.
   • مجازات: از پنج تا بیست سال حبس و تا ۷۴ ضربه شلاق.
   • مثال: چهار نفر، نیمه شب، با بالا رفتن از دیوار و شکستن قفل خونه، با تهدید صاحبخانه و با کلت کمری، تمام پول و طلای خونه رو می برن.
4. راهزنی (ماده ۶۵۳ ق.م.ا.):
   • شرایط: دزدی تو جاده ها و خیابون ها اتفاق بیفته. لازم نیست حتماً مسلح باشن، ولی اگه با اسلحه باشه ممکنه محاربه محسوب بشه.
   • مجازات: از سه تا پانزده سال حبس و تا ۷۴ ضربه شلاق.
   • مثال: افرادی که در یک مسیر بین شهری، با ایجاد مانع و ترساندن رانندگان، اموال مسافرین رو به سرقت می برند.
5. کیف زنی، جیب بری و امثال آن (ماده ۶۵۷ ق.م.ا.):
   • شرایط: اینها سرقت های پنهانی هستن که معمولاً توی جاهای شلوغ مثل مترو، بازار یا اتوبوس اتفاق میفتن.
   • مجازات: قبل از قانون ۱۳۹۹، از یک تا پنج سال حبس بود. اما الان با قانون کاهش مجازات، مجازات حبسش شده شش ماه تا دو سال و نیم حبس و تا ۷۴ ضربه شلاق.
   • مثال: توی یه اتوبوس شلوغ، یه نفر یواشکی کیف پول از جیب بغل یه نفر دیگه می زنه.
6. سرقت وسایل و متعلقات تأسیسات عمومی (ماده ۶۵۹ ق.م.ا.):
   • شرایط: دزدیدن چیزهایی که مربوط به تأسیسات عمومی مثل لوله های آب، سیم های برق، کابل های مخابراتی یا هر چیزی که دولت یا نهادهای عمومی برای استفاده مردم ایجاد کردن.
   • مجازات: از یک تا پنج سال حبس. اگه خود کارمندان اون سازمان ها این کارو انجام بدن، به حداکثر مجازات محکوم میشن.
   • مثال: یه نفر که سیم های برق منطقه رو می دزده تا مس بفروشه.
7. سرقت از منزل و اماکن مسکونی:
   • شرایط و مجازات: اگه سرقت از خونه با همون پنج شرط ماده ۶۵۱ باشه، مجازاتش از ۵ تا ۲۰ سال حبس. اما اگه سرقت از خونه باشه، ولی اون پنج شرط کامل رو نداشته باشه، مثلاً فقط وارد منزل شده و چیزی رو برده (موضوع ماده ۶۵۵ ق.م.ا.)، مجازاتش از شش ماه تا سه سال حبس و تا ۷۴ ضربه شلاق هست.
8. سرقت از محل کار (توسط مستخدم) (ماده ۶۵۶ ق.م.ا.):
   • شرایط: اگه شاگرد یا کارگر، از کارفرماش یا از محل کارش (مثل مغازه، کارگاه و…) دزدی کنه.
   • مجازات: قبلاً از ۶ ماه تا ۳ سال حبس بود. با قانون جدید، شده از سه ماه تا یک سال و نیم حبس و تا ۷۴ ضربه شلاق.
   • مثال: یه کارگر از صندوق مغازه ای که توش کار می کنه، پول برمی داره.
9. سرقت اموال دولتی:
   • شرایط و مجازات: اگه اسناد یا اوراق دولتی دزدیده بشن (ماده ۵۴۴ ق.م.ا.)، مجازاتش ۶ ماه تا ۲ سال حبسه. و اگه تأسیسات عمومی دولتی (مثل سیم یا کابل) دزدیده بشن (ماده ۶۵۹ ق.م.ا.)، مجازاتش همون ۱ تا ۵ سال حبس هست.

ب) سرقت حدی: مجازات سخت و الهی!

سرقت حدی داستانش کاملاً فرق می کنه. این نوع سرقت، مجازاتش توی دین اسلام (شرع) به طور دقیق و مشخص تعیین شده و هیچ قاضی ای نمی تونه اونو کم یا زیاد کنه. برای اینکه یه سرقت حدی محسوب بشه، باید ۱۴ تا شرط سخت و نفس گیر رو داشته باشه. اگه حتی یه شرطش هم نباشه، دیگه حدی نیست و میشه تعزیری.

شرایط ۱۴ گانه سرقت حدی (ماده ۲۶۸ ق.م.ا.):

این شرایط خیلی ریز و دقیق هستن و اثباتشون هم کار هرکسی نیست. اینجا خلاصه اش رو می گیم:

1. مال دزدیده شده از نظر شرع، ارزش و مالیت داشته باشه.
2. مال توی یه حرز (یعنی جایی که برای نگهداری و محافظت از مال در نظر گرفته شده، مثل گاوصندوق، کمد قفل دار) باشه.
3. سارق حرز رو بشکنه یا باز کنه (هتک حرز کنه).
4. سارق مال رو از داخل حرز خارج کنه.
5. هم هتک حرز و هم سرقت، پنهانی و مخفیانه انجام شده باشه.
6. ارزش مال دزدیده شده موقع خارج شدن از حرز، حداقل به اندازه «نصاب» (یعنی چهار و نیم نخود طلا) باشه.
7. مال دزدیده شده، مال دولتی، عمومی، وقف عام یا وقف بر جهات عامه نباشه.
8. سرقت توی زمان قحطی و گرسنگی عمومی اتفاق نیفتاده باشه.
9. صاحب مال بعد از دزدی از سارق شکایت کنه.
10. صاحب مال قبل از اینکه دزدی ثابت بشه، سارق رو نبخشیده باشه.
11. مال دزدیده شده قبل از ثابت شدن سرقت، دوباره دست صاحبش نیفتاده باشه.
12. مال دزدیده شده قبل از ثابت شدن جرم، به ملکیت سارق درنیومده باشه.
13. مال دزدیده شده، خودش قبلاً دزدی یا غصبی نباشه.
14. سارق پدر یا جد پدری صاحب مال نباشه.

اگه تمام این ۱۴ شرط وجود داشته باشه، اون سرقت حدی محسوب میشه و مجازاتش طبق قانون مشخصه.

مجازات های حدی (ماده ۲۷۸ ق.م.ا.): قطع عضو تا اعدام!

مجازات های حدی خیلی شدید و دردناکن و به ترتیب زیر اجرا میشن:

1. مرتبه اول: اگه برای اولین بار باشه، چهار انگشت دست راست سارق از ته قطع میشه، طوری که شست و کف دستش باقی بمونه.
2. مرتبه دوم: اگه بعد از قطع دست اول، دوباره دزدی حدی کنه، پای چپش از پایین برآمدگی قطع میشه.
3. مرتبه سوم: اگه باز هم بعد از قطع دست و پا، دزدی حدی کنه، به حبس ابد محکوم میشه.
4. مرتبه چهارم: و اگه توی زندان (بعد از حبس ابد) باز هم دزدی حدی کنه، حکم اعدام براش صادر میشه.

تبصره: حالا اگه سارق عضوی رو که باید قطع بشه، نداشته باشه (مثلاً از قبل دستش قطع شده)، دیگه حد اجرا نمیشه و به جاش یکی از مجازات های تعزیری براش در نظر گرفته میشه.

مجازات سرقت، بسته به نوع و شرایط آن، می تواند از یک ماه و نیم حبس تا حبس ابد و حتی اعدام متغیر باشد. این پیچیدگی نشان می دهد که آشنایی با جزئیات قانونی چقدر اهمیت دارد.

عوامل مؤثر بر مجازات حبس و تخفیفات

توی پرونده های دزدی، فقط نوع سرقت نیست که مهمه، یه سری عوامل دیگه هم هستن که می تونن روی مجازات حبس حسابی تأثیر بذارن. گاهی مجازات رو سنگین تر می کنن و گاهی هم میشه باهاشون تخفیف گرفت.

سرقت زیر ۲۰ میلیون تومان: دیگه قابل گذشت نیست!

قبلاً اگه یه دزدی با ارزش پایین تر از ۲۰ میلیون تومان اتفاق می افتاد، جزو جرایم قابل گذشت بود. یعنی اگه صاحب مال رضایت می داد، پرونده مختومه می شد و سارق مجازات نمی شد. اما با تغییراتی که توی قانون (به خصوص «قانون کاهش مجازات حبس تعزیری» سال ۱۳۹۹) ایجاد شد، بیشتر سرقت های زیر ۲۰ میلیون تومان هم دیگه قابل گذشت نیستن!

یعنی چی؟ یعنی حتی اگه شاکی هم رضایت بده، دادگاه باید به پرونده رسیدگی کنه و سارق رو مجازات کنه. البته قاضی ممکنه با توجه به رضایت شاکی، توی تعیین میزان مجازات تخفیف بده، ولی دیگه پرونده رو نمی بنده. این کار برای این بوده که با سرقت های خرد هم جدی تر برخورد بشه و آمار دزدی پایین بیاد.

شروع به جرم سرقت (سرقت نافرجام): قصد دزدی هم جرمه!

گاهی اوقات سارق همه کارهای لازم برای دزدی رو انجام میده، ولی به دلایلی (مثلاً گیر پلیس میفته یا حواسش پرت میشه) نمی تونه مال رو ببره. به این می گن «شروع به جرم سرقت» یا «سرقت نافرجام».

طبق ماده ۶۵۵ قانون مجازات اسلامی، شروع به جرم سرقت هم مجازات داره. این مجازات معمولاً تا پنج سال حبس و شلاق تا ۷۴ ضربه هست. یعنی همین که قصد دزدی داشته باشی و قدم تو راهش بذاری، جرم محسوب میشه، حتی اگه موفق نشی.

رضایت شاکی: رضایت بده، ولی پرونده بسته نمیشه!

تأثیر رضایت شاکی (همون کسی که مالش دزدیده شده) توی سرقت حدی و تعزیری فرق می کنه:

• در سرقت تعزیری: اگه شاکی رضایت بده، این رضایت می تونه یکی از عوامل مهم برای تخفیف مجازات سارق باشه. یعنی قاضی می تونه با توجه به رضایت شاکی، حبس یا شلاق رو کمتر کنه. اما همونطور که گفتیم، تو بیشتر موارد سرقت، پرونده دیگه با رضایت شاکی کاملاً بسته نمیشه.
• در سرقت حدی: توی سرقت حدی، چون مجازات رو خدا تعیین کرده، رضایت شاکی هیچ تأثیری روی مجازات اصلی (مثل قطع دست) نداره. ولی ممکنه روی یه سری مجازات های تکمیلی یا جزئی، قاضی تخفیفاتی رو اعمال کنه.

تعلیق و تخفیف مجازات حبس: یه فرصت دوباره

تعلیق مجازات یعنی قاضی به جای اینکه بلافاصله مجازات رو اجرا کنه، اونو برای یه مدت مشخص (مثلاً ۲ تا ۵ سال) به تعویق میندازه. اگه سارق تو این مدت دیگه جرمی مرتکب نشه و رفتار خوبی داشته باشه، مجازات تعلیق شده دیگه اجرا نمیشه. اما اگه جرم جدیدی کنه، مجازات قبلی هم اجرا میشه.

تعلیق مجازات فقط در سرقت تعزیری ممکنه. توی سرقت حدی اصلاً امکان تعلیق وجود نداره. عوامل مختلفی می تونن باعث بشن قاضی مجازات رو تعلیق یا تخفیف بده، مثل:

• نداشتن سابقه کیفری: اگه سارق برای اولین بار باشه که جرمی مرتکب شده.
• پشیمانی: اگه سارق از کارش پشیمون باشه و این پشیمانی رو نشون بده.
• جبران خسارت: اگه سارق خسارت وارد شده به شاکی رو جبران کنه یا مال رو برگردونه.

سابقه کیفری سارق: سابقه دارها مجازات سنگین تر دارن!

اگه یه نفر سابقه دزدی یا هر جرم دیگه ای داشته باشه، این سابقه حسابی روی مجازاتش تأثیر میذاره. معمولاً قاضی برای افراد سابقه دار، مجازات های سنگین تری در نظر می گیره و ممکنه کمتر تخفیف بده یا اصلاً تخفیفی در کار نباشه.

جرم سرقت برای اولین بار: مجازاتش کمتره؟

خیلیا فکر می کنن اگه کسی برای اولین بار دزدی کنه، مجازاتش خیلی سبک تره یا اصلاً مجازات نمیشه. این تصور کاملاً درست نیست. مجازات «جرم سرقت برای اولین بار» هم بازم تابع نوع سرقته. یعنی اگه سرقت حدی باشه، همون مجازات حدی (قطع دست) اعمال میشه، حتی اگه برای اولین بار باشه!

ولی اگه سرقت تعزیری باشه و سارق سابقه بدی نداشته باشه، معمولاً قاضی می تونه بهش تخفیف بده یا مجازاتش رو تعلیق کنه. پس اولین بار بودن یه عامل تخفیف دهنده است، نه معاف کننده.

اثبات جرم سرقت در دادگاه

برای اینکه یه سارق تو دادگاه محکوم بشه، باید جرمش اثبات بشه. دادگاه برای اثبات جرم سرقت، از راه های مختلفی استفاده می کنه:

1. اقرار:

   مهمترین و محکم ترین راه برای اثبات هر جرمی، «اقرار» خود مجرمه. اگه سارق خودش تو دادگاه اعتراف کنه که دزدی کرده، جرمش ثابت شده است.

2. شهادت شهود:

   اگه دو مرد عادل که دزدی رو دیدن، توی دادگاه شهادت بدن، جرم سرقت اثبات میشه. البته شاهدها باید شرایط خاصی داشته باشن، مثلاً عاقل و بالغ باشن و توی دیدن صحنه دزدی هم اشتباه نکرده باشن.

3. علم قاضی:

   گاهی اوقات نه اقراری هست و نه شهودی. تو این شرایط، قاضی می تونه بر اساس «علم خودش» حکم صادر کنه. علم قاضی یعنی قاضی با جمع آوری سرنخ ها، مدارک، گزارش های پلیس، بررسی دوربین های مداربسته و شواهد دیگه، به این یقین برسه که دزدی اتفاق افتاده و متهم سارقه.

نکته مهم اینه که جرم سرقت با «سوگند» (قسم خوردن) اثبات نمیشه.

تفاوت سرقت با جرایم مشابه و ابهامات رایج

توی حرف های روزمره، گاهی اوقات کلمه ها رو اشتباه به جای هم استفاده می کنیم، یا یه سری ابهامات پیش میاد. اینجا می خواهیم چندتا از این موارد رو روشن کنیم.

تفاوت سرقت با زورگیری: زورگیری عنوان قانونی نیست!

حتماً کلمه زورگیری رو زیاد شنیدید. ولی جالبه بدونید که توی قانون ما چیزی به اسم جرم زورگیری نداریم! زورگیری در واقع یه اصطلاح عامیانه است که به حالتی گفته میشه که سارق با خشونت، ترسوندن و تهدید، مال کسی رو ازش می گیره. این عمل تو قانون ما می تونه مصداق «سرقت به عنف» (همون سرقت با آزار و تهدید) یا حتی اگه خیلی شدید باشه، «محاربه» محسوب بشه. پس زورگیری نوعی از سرقته که با اعمال خشونت انجام میشه و مجازاتش مثل سرقت مقرون به آزار یا مسلحانه (۳ تا ۱۰ سال حبس) هست.

تفاوت سرقت با خیانت در امانت: امانتدار نباید خائن باشه!

این دوتا خیلی با هم اشتباه گرفته میشن، ولی فرقشون اساسی هست. توی سرقت، سارق مال رو بدون اجازه و پنهانی می بره. اما توی خیانت در امانت، صاحب مال خودش، مالش رو با رضایت کامل و اعتماد به کسی میده (مثلاً برای نگهداری یا استفاده موقت)، ولی اون شخص به جاش به امانت خیانت می کنه و مال رو برنمی گردونه یا اونو می فروشه. مجازات خیانت در امانت (ماده ۶۷۴ قانون تعزیرات) از شش ماه تا سه سال حبس هست.

توی سرقت، عنصر «ربودن» و «بدون رضایت» مهمه، ولی توی خیانت در امانت، عنصر «تسلیم کردن مال با رضایت» و بعد «عدم استرداد یا تصرف غیرقانونی» مهمه.

جرم تهمت سرقت: چوبش برمی گرده به خودت!

فرض کنید به کسی تهمت دزدی بزنید، اما بعداً نتونید ثابت کنید که اون شخص دزدی کرده. تو این حالت، خود شما به خاطر «تهمت» (افترا) مجرم شناخته میشید. طبق ماده ۶۹۹ قانون مجازات اسلامی، مجازات «تهمت دزدی» اگه ثابت نشه، حبس از سه ماه تا یک سال و نیم (با توجه به قانون جدید) و شلاق هست. پس هیچ وقت بدون دلیل و مدرک به کسی تهمت دزدی نزنید.

جرم سرقت درجه چند است؟ درجه بندی مجازات ها

جرایم تعزیری توی قانون ما درجه بندی شدن (از درجه یک تا هشت) که مجازات هر درجه هم مشخصه. اینکه سرقت چه درجه ای محسوب میشه، بستگی به میزان حبس و شلاق داره که براش در نظر گرفته شده. مثلاً:

• اگه مجازات حبس کمتر از ۳ ماه باشه، درجه ۷ محسوب میشه.
• اگه حبس تا ۶ ماه باشه، درجه ۶.
• اگه حبس تا ۲ سال باشه، درجه ۵.

و همینطور الی آخر. پس با توجه به مجازات هر نوع سرقت که بالاتر گفتیم، میشه فهمید اون سرقت درجه چند محسوب میشه. مثلاً سرقت ساده که مجازاتش تا یک سال حبسه، جزو جرایم درجه ۶ محسوب میشه.

نتیجه گیری

خب، همونطور که دیدیم، بحث دزدی و مجازاتش توی قانون ما، یه عالمه پیچیدگی و جزئیات داره. اینکه دزدی چند سال حبس داره یه سوال ساده نیست که بشه با یه جمله جوابش رو داد. همه چیز بستگی به این داره که دزدی چطور اتفاق افتاده، چه چیزایی دزدیده شده، آیا سابقه قبلی هست یا نه و کلی فاکتور دیگه. حتی تغییرات قانونی مثل قانون کاهش مجازات حبس تعزیری هم حسابی روی این مجازات ها تأثیر گذاشته.

اینکه بخواهیم خودمون از پس این همه قانون و ماده و تبصره بربیایم، واقعاً سخته و ممکنه حسابی گیجمون کنه. چه شمایی که خدای نکرده درگیر پرونده دزدی شدید و چه شما که قربانی دزدی هستید، بهترین راه اینه که دست روی دست نذارید و حتماً با یه وکیل متخصص تو این زمینه مشورت کنید. یه وکیل خوب می تونه راه و چاه رو بهتون نشون بده و از حقتون دفاع کنه تا خدای نکرده دچار مشکل بیشتری نشید یا حق و حقوقتون پایمال نشه.