ارمنستان و هرآنچه که هست !

ارمنستان، این همسایه دوست داشتنی ما، سرزمینیه که هر گوشه اش قصه ای از تاریخ، فرهنگ و طبیعت بی نظیر داره. یه کشور کوهستانی و زیبا تو دل قفقاز که با مهمون نوازی مثال زدنی اش، همیشه آغوشش برای ما ایرانی ها بازه؛ تازه برای سفر بهش ویزا هم نمی خواد و هزینه هاش هم خیلی مناسبه. پس اگه دنبال یه مقصد متفاوت و پر از تجربه های تازه می گردی، ارمنستان همون جاست که باید بری!

آماده ایم تا با هم یه سفر مجازی به ارمنستان داشته باشیم و ببینیم این کشور کوچولو و دوست داشتنی، چه رازهایی رو تو دل خودش جا داده. قراره از تاریخ پرفرازونشیبش بگیم، سری به فرهنگ غنی و آداب ورسوم خاصش بزنیم، تو خیابونای ایروان قدم بزنیم و از جاهای دیدنی ش لذت ببریم. حتی می خوایم بهت بگیم چطوری بری، کجا بمونی، چی بخوری و چی سوغاتی بیاری. پس کمربنداتو ببند، که سفرمون شروع شد!

ارمنستان کجاست؟ یه نگاه به نقشه

اول از همه، بذار ببینیم این ارمنستان که اینقدر ازش حرف می زنیم، کجای نقشه جهان جا خوش کرده. ارمنستان یه کشور کوچولو تو منطقه قفقاز جنوبیه، دقیقاً همون جایی که آسیا و اروپا به هم گره می خورن. خودش محصور تو خشکیه، یعنی دریا نداره، ولی خب رودخونه و دریاچه اونقدر داره که کمبود دریا رو اصلاً حس نمی کنی!

شاید برات جالب باشه بدونی پایتختش کجاست و با کیا همسایه است. پایتخت این کشور، ایروان زیباست که یکی از قدیمی ترین شهرهای دنیا محسوب می شه. ارمنستان از شمال با گرجستان، از شرق با جمهوری آذربایجان (و البته جمهوری آرتساخ که داستاناش مفصله)، از جنوب با خودمون یعنی ایران و نخجوان و از غرب هم با ترکیه هم مرزه. اسم رسمیش هم جمهوری ارمنستان هست، زبان رسمی شون ارمنی و واحد پولشون درام نام داره. جمعیت ارمنستان هم حدود سه میلیون نفره، که البته کلی ارمنی تو کشورهای دیگه زندگی می کنن.

سفری در تاریخ پرفراز و نشیب ارمنستان؛ از هایک تا استقلال دوباره

تاریخ ارمنستان مثل یه کتاب قطور پر از اتفاقات هیجان انگیز، پیروزی ها، شکست ها و مقاومت های باورنکردنیه. ارمنی ها خودشون رو از نسل هایک می دونن، یه قهرمان افسانه ای که جدشون بوده و اسم کشورشون رو هم از اون گرفتن: هایاستان. حالا ما بهش می گیم ارمنستان، که این اسم رو هم اولین بار تو کتیبه های داریوش اول تو بیستون دیدیم.

خاستگاه و نام گذاری

داستان از اونجایی شروع می شه که هایک، قهرمان افسانه ای ارامنه، پادشاه ظالم بابل، بل رو شکست می ده و ملت ارمنی رو پایه گذاری می کنه. از اون زمان تا حالا، ارمنی ها خودشون رو های و کشورشون رو هایاستان صدا می کنن. ولی خب همسایه ها از قدیم الایام بهشون می گفتن آرمن یا ارمن که همین شد اسم کشور ما.

پذیرش مسیحیت: یه نقطه عطف بزرگ

یکی از مهم ترین بخش های تاریخ ارمنستان، سال ۳۰۱ میلادیه، یعنی حدود ۱۷۰۰ سال پیش! می دونی چی شد؟ ارمنستان اولین کشوری بود که مسیحیت رو به عنوان دین رسمی خودش پذیرفت. این قضیه اونقدر مهمه که کلاً مسیر تاریخ و فرهنگشون رو عوض کرد و کلیسای حواری ارمنی شد هویت ملی شون. تا همین امروز، مسیحیت تو تمام تاروپود فرهنگ و هنر ارمنستان ریشه دوونده.

دوران های سخت و نفس گیر

ارمنستان همیشه تو مرز بین قدرت های بزرگ شرق و غرب بوده، برای همین بارها و بارها مورد حمله و اشغال قرار گرفته. از ساسانیان و بیزانس بگیرید تا اعراب و سلجوقیان و عثمانی ها و حتی روس ها. تو این بین، حکومت های محلی ارمنی هم گاهی سر بلند می کردن، ولی باز هم سایه قدرت های بزرگ روشون سنگینی می کرد.

نسل کشی ارامنه در سال ۱۹۱۵ به دست حکومت عثمانی، یکی از تلخ ترین و دردناک ترین فصول تاریخ ارمنستانه. تو این واقعه غم انگیز، بیش از یک و نیم میلیون ارمنی بی گناه جونشون رو از دست دادن. یادمان این فاجعه در ایروان، گواه بر این ظلم بزرگه و هر ساله هزاران نفر ازش بازدید می کنن.

بعد از کلی کشمکش، ارمنستان سال ۱۹۱۸ یه جمهوری مستقل شد، ولی این استقلال زیاد طول نکشید و سال ۱۹۲۰ به شوروی پیوست. بالاخره، با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی تو سال ۱۹۹۱، ارمنستان دوباره به عنوان یه جمهوری پارلمانی مستقل اعلام وجود کرد و نفس راحتی کشید. البته این استقلال هم داستانای خودشو داره و مناقشه قره باغ هنوز هم بخش مهمی از چالش های این کشوره.

جغرافیای طبیعی ارمنستان: سرزمین کوهستان و آب

اگه دلت طبیعت بکر و دست نخورده می خواد، ارمنستان دقیقاً همون جاییه که باید بری. این کشور یه سرزمین کوهستانی تمام عیاره. فکرشو بکن، ۹۰ درصد خاکش بالای ۱۰۰۰ متر ارتفاع داره! انگار خدا خواسته یه تابلوی نقاشی از کوه و دشت و رودخونه بکشه، بعد بگه: بفرمایید، اینم ارمنستان!

عوارض زمین و رودخانه ها

رشته کوه های قفقاز کوچیک، قله های مخروطی آتشفشانی مثل آراگاتس (که بلندترین کوه ارمنستانه)، دره های عمیق رودخونه ها و دشت های سرسبز، همه وهمه این کشور رو یه بهشت طبیعی کردن. رودخونه های زیادی مثل ارس، هرازدان، وُروتان و آقستف توش جریان دارن که خیلی هاشون به دریاچه های بزرگتر یا رودخونه های همسایه می ریزن.

دریاچه سوان: نگین آبی ارمنستان

اگه از من می شنوی، یه دریاچه تو ارمنستان هست که حتماً باید ببینیش: دریاچه سوان. این دریاچه بزرگترین دریاچه کوهستانی قفقازه و بهش می گن نگین آبی ارمنستان. اونقدر آبی و زلاله که دلت می خواد ساعت ها کنارش بشینی و فقط نگاهش کنی. تو تابستون می تونی تو آب زلالش شنا کنی، قایق سواری کنی یا جت اسکی سوار بشی. کلیساها و صومعه های تاریخی دوروبرش هم هست که یه جورایی زیبایی طبیعت رو با قدمت تاریخ قاطی کرده و یه منظره فوق العاده ساخته.

آب و هوا و بهترین زمان سفر

ارمنستان یه کشور چهارفصله، یعنی تو هر فصلی بری، یه جور آب و هوای خاص رو تجربه می کنی. تابستون هاش گرم و خشکه، یعنی آفتاب حسابی می تابه، ولی خب تو ارتفاعات هوا خنک تره. زمستون ها هم سرد و برفی می شه، طوری که پیست های اسکی ش حسابی شلوغ می شن. بهار و پاییزش هم معتدله و بارون های ملایمی داره.

حالا بهترین زمان برای سفر به ارمنستان کیه؟ اگه اهل گشت و گذار تو طبیعت و دیدن جاهای تاریخی هستی، بهار و پاییز بهترین انتخابه. هوا نه خیلی گرمه، نه خیلی سرد، همه جا سرسبزه و می تونی با خیال راحت قدم بزنی. تو بهار کلی جشن و فستیوال هم دارن که می تونی توشون شرکت کنی و با فرهنگشون بیشتر آشنا بشی. ولی اگه عاشق برف و اسکی هستی، زمستون رو از دست نده!

فرهنگ و آداب و رسوم ارمنستان: آینه ای از هویت ملی

ارمنستان فقط یه کشور با جاذبه های طبیعی و تاریخی نیست، یه گنجینه از فرهنگ و آداب و رسومه که ریشه اش به هزاران سال قبل برمی گرده. وقتی پا به این سرزمین می ذاری، حس می کنی تو یه موزه زنده هستی که مردمش با عشق و تعصب، سنت هاشون رو حفظ کردن.

زبان و ادبیات: گنجینه کلمات

زبان ارمنی، که از خانواده زبان های هندواروپاییه، الفبای خاص خودشو داره. یه الفبای منحصر به فرد که مسروب ماشتوتس تو قرن پنجم میلادی اختراعش کرده. جالبه بدونی که بیشتر مردم ارمنستان به خاطر سال ها حضور تو شوروی، روسی هم خوب بلدن. اما تو مناطق توریستی، جوان ترها باهات انگلیسی هم صحبت می کنن، پس نگران ارتباط گرفتن نباش!

ادبیات ارمنی هم خیلی غنیه. از شعرای بزرگی مثل یقیشه چارنتس و سایات نووا بگیر تا مورخین معروفی مثل موسس خورناتسی. کلی داستان و شعر و حماسه دارن که روایت گر تاریخ و هویتشونه. خیلی از اشعار مذهبی شون هم هنوز تو کلیساها با موسیقی خاص خودشون اجرا می شه که واقعاً شنیدنیه.

دین و مذهب: روح مسیحیت

همون طور که قبلاً گفتیم، ارمنستان اولین کشوری بود که مسیحیت رو دین رسمی خودش کرد. برای همین، مسیحیت حواری ارمنی تو زندگی روزمره و جشن ها و حتی معماری شون، حرف اول رو می زنه. کلیساها و صومعه های قدیمی و باشکوهی دارن که هر کدومشون یه شاهکار هنری و مذهبیه.

مهمان نوازی و هنرها

اگه یه روزی رفتی ارمنستان، متوجه می شی که مردمش چقدر مهمون نواز و خون گرمن. اصلاً تعارف ندارن و با روی باز ازت پذیرایی می کنن. این رو تو بازارهای شلوغ، رستوران های محلی و حتی تو خونه هاشون می تونی حس کنی.

هنرها تو ارمنستان هم جایگاه ویژه ای دارن. معماری ارمنی با کلیساها و خاچکارهای بی نظیرش، جهانیه. خاچکارها سنگ قبرهایی هستن که روشون صلیب های حکاکی شده و طرح های هندسی و گیاهی داره و هر کدومشون یه اثر هنریه. موسیقی ارمنی هم با ساز دودوک (که یه جور فلوته و صدای خاصی داره) و رقص های پرشور و سنتی شون معروفه. حتی قالی بافی شون هم، که شباهت زیادی به فرش ایرانی داره، خیلی پرطرفداره.

جشن ها و اعیاد: رنگ و شور

ارمنی ها کلی جشن و اعیاد مذهبی و ملی دارن که توش حسابی شور و هیجان به پا می کنن. جشن هایی مثل وارداوار که مردم توش آب بازی می کنن، یا جشن زادیک که عید پاکشونه. حتی جشن هایی هم دارن که با ما ایرانی ها مشترکه، مثل باریگندان (همون چهارشنبه سوری خودمون) که نشون دهنده قرابت فرهنگی دو کشوره.

اقتصاد ارمنستان: از صنعت تا گردشگری

اقتصاد ارمنستان تو دوران شوروی بیشتر صنعتی و کشاورزی بود. ولی بعد از استقلال، همه چی عوض شد و الان گردشگری، خدمات و ساخت وساز شدن پایه های اصلی اقتصاد این کشور. تو دهه 2000 کلی رشد اقتصادی رو تجربه کردن، طوری که تو جمهوری های تازه استقلال یافته شوروی حرف اول رو می زدن. اما خب، بعد از بحران های جهانی، یکم دچار رکود شدن.

الان غیر از گردشگری، صادرات مواد معدنی مثل مولیبدن، مس و طلا هم نقش مهمی تو اقتصادشون داره. کشاورزی هم که همیشه جزو فعالیت های اصلی مردم این منطقه بوده، به خصوص تولید زردآلو که تو دنیا معروفه. پس اگه رفتی ارمنستان، حتماً زردآلوهای معروفشون رو امتحان کن!

واحد پول ارمنستان، همون طور که گفتیم، درام هست. نگران نباشید، می تونید دلار یا یورو با خودتون ببرید و راحت تو صرافی های شهر تبدیلش کنید. اکثر هتل ها و مغازه های بزرگ هم دستگاه کارت خوان دارن، ولی خب بهتره همیشه کمی پول نقد همراهت باشه.

راهنمای عملی سفر به ارمنستان: هر آنچه مسافران نیاز دارند

حالا که با کلیات ارمنستان آشنا شدیم، وقتشه بریم سراغ بخش هیجان انگیز ماجرا: سفر کردن! ارمنستان برای ما ایرانی ها یه مقصد فوق العاده است. نزدیکه، ویزا نمی خواد و نسبتاً هم ارزونه. پس بزن بریم ببینیم تو سفر به این کشور زیبا، چه چیزایی در انتظارمونه.

شهرهای مهم ارمنستان: از ایروان تا جرموک

ایروان (Yerevan): قلب تپنده ارمنستان
ایروان، پایتخت ارمنستان و بزرگترین شهر این کشوره. یه شهر پرجنب وجوش و زیبا با کلی موزه، گالری، کافه و رستوران. اینجا می تونی معماری شوروی رو در کنار بناهای مدرن ببینی و از ترکیب فرهنگ های مختلف لذت ببری. ایروان یه شهر شب زنده داره و کلی جای باحال برای تفریح و گشت وگذار داره.

گیومری (Gyumri): شهر هنر و معماری
گیومری، دومین شهر بزرگ ارمنستانه که تو شمال غرب کشور قرار داره. این شهر بعد از زلزله سال ۱۹۸۸ کلی بازسازی شد، اما هنوز هم کلیساها و خونه های قدیمی چوبی و سنگی ش حال و هوای سنتی داره و بهش لقب شهر هنر رو دادن. اگه دنبال یه تجربه متفاوت و هنری هستی، گیومری رو از دست نده.

اجمیازین (Echmiadzin): پایتخت روحانی ارامنه
اجمیازین، که بهش واغارشاپات هم می گن، مرکز روحانیت کلیسای حواری ارمنیه. کلیسای جامع اچمیادزین، که یکی از قدیمی ترین کلیساهای جامع مسیحیه، اینجا قرار داره. اگه اهل تاریخ و مذهب هستی، این شهر برات یه مقصد ایده آله.

جرموک (Jermuk): شهر آب های گرم درمانی
جرموک یه شهر کوچیک و قشنگ تو جنوب شرقی ارمنستانه که به خاطر چشمه های آب گرم معدنی ش معروفه. اینجا می تونی تو آب های درمانیش ریلکس کنی و از طبیعت کوهستانی فوق العاده اطرافش لذت ببری. یه مقصد عالی برای آرامش و درمان!

مشهورترین جاذبه های دیدنی ارمنستان: تجربه های فراموش نشدنی

ارمنستان پر از جاهای دیدنیه، هم طبیعی و هم تاریخی. هر گوشه از این کشور، یه داستان جدید برای گفتن داره.

جاذبه های طبیعی

• دریاچه سوان: همون طور که گفتیم، نگین آبی ارمنستان. برای تفریحات آبی و گشت و گذار کنار آب عالیه.
• کوه آراگاتس: بلندترین کوه ارمنستان، یه بهشت برای کوهنوردان و دوست داران طبیعت.
• دره گل ها (تساغکادزور): تو زمستون تبدیل می شه به یه پیست اسکی عالی و تو تابستون هم طبیعتش فوق العاده است.

جاذبه های تاریخی و مذهبی

• یادمان نسل کشی ارامنه: یه موزه و یادمان باشکوه تو ایروان که داستان تلخ نسل کشی رو روایت می کنه. دیدنش واقعاً تکون دهنده است.
• معبد گارنی: تنها معبد غیرمسیحی باستانی ارمنستان با معماری یونانی-رومی، واقعاً زیبا و دیدنیه.
• صومعه گغارد: یه صومعه بی نظیر که تو دل کوه تراشیده شده و جزو میراث جهانی یونسکوئه. فضای خاص و عرفانی داره.
• صومعه خور ویراپ: این صومعه هم با چشم انداز بی نظیرش به کوه آرارات معروفه. اینجا بود که گریگور روشنگر به مدت سیزده سال زندانی بود.
• کلیسای جامع اجمیازین: مرکز اصلی کلیسای حواری ارمنی و یکی از قدیمی ترین کلیساهای جهان.
• کلیسای جامع زوارتنوتس: بقایای یه کلیسای باشکوه باستانی که ستون ها و سرستون هایش هنوز هم عظمتشو نشون می ده.

جاذبه های شهری ایروان

• کاسکاد (Cascad): پله های هزارگانه ایروان! یه مجموعه پله بزرگ با کلی فضای هنری، آبنما و مجسمه های زیبا که از پایین ترین نقطه شهر به بالای یه تپه می رسه و منظره بی نظیری از ایروان رو بهت می ده.
• میدان جمهوری: قلب ایروان! یه میدان بیضی شکل با فواره های موزیکال زیبا (مخصوصاً تو شب های تابستون) و ساختمون های مهمی مثل موزه تاریخ و نگارخانه ملی که دور تا دورش قرار گرفتن.
• مام ارمنستان (Mother Armenia): یه مجسمه بزرگ و نمادین از یه زن جنگجو که بالای تپه ای تو ایروان قرار گرفته و نماد قدرت و پایداری ارمنستانه.
• بازار ورنیساژ: یه بازار روباز و پر جنب وجوش تو ایروان که می تونی صنایع دستی، عتیقه جات، نقاشی و کلی چیزای جالب دیگه پیدا کنی. جای عالی برای خرید سوغات!
• موزه ماتناداران: یه گنجینه عظیم از نسخ خطی قدیمی ارمنی که حتماً باید ازش دیدن کنی.

اقامت در ارمنستان: از هتل های لوکس تا مهمان خانه های بوم گردی

برای اقامت تو ارمنستان، دستت حسابی بازه. از هتل های پنج ستاره لوکس با امکانات کامل گرفته تا هاستل های اقتصادی و مهمان خانه های بوم گردی که می تونی توشون زندگی محلی رو تجربه کنی. تو ایروان، کلی هتل معروف مثل رادیسون بلو، هتل نشنال و الکساندر شعبه دارن. اگه هم دنبال جای ارزون تری هستی، هاستل ها گزینه عالی ای هستن.

یه نکته خوب اینکه می تونی قبل از سفر، اقامتگاهتو آنلاین رزرو کنی. اینطوری با خیال راحت تری میری و دیگه نگران پیدا کردن جا نیستی.

حمل و نقل در ارمنستان: راحت و متنوع

روش های دسترسی به ارمنستان از ایران

• هواپیما: راحت ترین و سریع ترین راهه. پروازهای مستقیم از تهران و بعضی شهرهای دیگه به ایروان هست که حدود ۱.۵ ساعت طول می کشه.
• اتوبوس: اگه دنبال یه سفر اقتصادی هستی، اتوبوس گزینه خوبیه. از پایانه های تهران و شهرهای مرزی اتوبوس های VIP هست که مستقیم میرن ایروان. البته خب، مسافت طولانیه و ممکنه حدود ۱۷ ساعت تو راه باشی.
• خودروی شخصی: برای ماجراجوها! می تونی با ماشین شخصی خودت بری، ولی باید پلاک و گواهینامه بین المللی داشته باشی. مسیرش خیلی قشنگه و پر از مناظر طبیعیه. فقط حواست به قوانین رانندگی و بیمه بین المللی باشه.
• قطار: قطار مستقیم به ارمنستان نداریم، ولی می تونی با قطار تا مرز جلفا بری، بعد از اونجا با تاکسی یا اتوبوس خودتو به مرز نوردوز برسونی و از اونجا وارد ارمنستان بشی.

حمل و نقل درون شهری

تو شهرهای ارمنستان، مخصوصاً ایروان، کلی وسیله حمل و نقل عمومی داری که می تونی ازشون استفاده کنی:

• مترو: فقط تو ایروان هست و خیلی هم کار راه اندازه. با ایروان کارت می تونی ازش استفاده کنی.
• اتوبوس: ارزون ترین راه برای گشت و گذار تو شهرهای بزرگ. بازم ایروان کارت اینجا به کارت میاد.
• مارشروتکا (ون): این ون های کوچیک از دوران شوروی معروف شدن و هنوز هم محبوبیت دارن. همه جای شهر هستن و خیلی هم ارزونن.
• تاکسی: تاکسی هم که همه جای دنیا هست. بهتره اسم مقصد رو به ارمنی یا لوکیشنشو تو گوگل مپ به راننده نشون بدی، چون ممکنه انگلیسی بلد نباشن.
• تاکسی اینترنتی: تو ارمنستان هم می تونی از اپلیکیشن های مثل GG Taxi و Yandex Taxi استفاده کنی. راحت و بی دردسرن و برای جاهایی که دور هستن، عالیه.

غذاهای محلی ارمنستان: یه سفر خوشمزه به دنیای طعم ها

اگه شکمو هستی و عاشق امتحان کردن غذاهای جدید، ارمنستان برات یه بهشته! آشپزی ارمنی تحت تأثیر فرهنگ های مختلف منطقه، مثل ایران، ترکیه و مدیترانه قرار گرفته، ولی خب طعم و مزه خاص خودش رو داره.

ویژگی اصلی غذاهای ارمنی، استفاده کم از ادویه و تاکید روی طعم اصلی مواد اولیه است. گوشت (مخصوصاً گوشت گوسفند و گاو)، برنج، سبزیجات تازه و حبوبات، از پایه های اصلی آشپزی ارمنیه.

معرفی غذاهای محبوب:

1. دلمه: مثل دلمه خودمون، ولی با طعم و مزه ارمنی. حتماً امتحانش کن.
2. کوفته: کوفته های ارمنی هم معروفن، مخصوصاً کوفته گوشت گاو.
3. کباب ها: انواع کباب گوشت و مرغ که روی آتیش پخته می شه و حسابی خوشمزه است.
4. خوراک گوشت با سس انار: یه غذای خاص و لذیذ که ترکیب گوشت و ترشی انار، طعمش رو بی نظیر کرده.
5. ماهی شکم پر و ماهی کبابی: اگه اهل ماهی هستی، ماهی های دریاچه سوان رو از دست نده.
6. بورک (Börek) و سوجوخ (Sujukh): بورک یه نوع شیرینی یا غذای خمیری با مغز پنیری یا گوشتیه و سوجوخ هم یه نوع سوسیس خشک و خوش طعمه.

برای پیش غذا هم سوپ قارچ و سوپ عدسشون خیلی معروفه و می تونی امتحان کنی. بعد غذا هم حتماً گاتا (یه نوع شیرینی محلی) یا باقلواشون رو بخور. باور کن پشیمون نمی شی!

رستوران ها و کافه های پیشنهادی در ایروان:

• رستوران شرپ (Sherep Restaurant): نزدیک میدان جمهوریه و انواع غذاهای ارمنی و بین المللی رو سرو می کنه. محیطش باز و بزرگه و می تونی حتی نحوه پخت غذاها رو هم ببینی. برای شام حتماً رزرو کن.
• رستوران دولماما (Dolmama Restaurant): اگه دنبال غذاهای کلاسیک ارمنی با کیفیت عالی هستی، دولماما تو خیابون پوشکین بهترین انتخابه. فضای گرم و خانوادگی داره و دلمه هاش حرف نداره!
• رستوران لواش (Lavash Restaurant): اسمش از نون لواش معروف گرفته شده. تو خیابون تومانیانه و غذاهای سنتی ارمنی رو تو یه محیط مدرن سرو می کنه. سوپ کدو حلوایی و دلمه با کلمشون رو پیشنهاد می کنم.

خرید و سوغات ارمنستان: یادگاری از سفر

هیچ سفری بدون خرید سوغاتی کامل نمی شه، مگه نه؟ ارمنستان هم کلی سوغاتی و صنایع دستی باحال داره که می تونی برای خودت یا عزیزانت ببری.

• قالی ارمنی: معروف ترین سوغات ارمنستانه. قالی های دستباف با طرح و نقش های خاص که شبیه فرش های ایرانیه. البته قیمتش بالاست ولی یه یادگاری ارزشمنده.
• خاچکار: مجسمه های کوچیک سنگی با طرح صلیب که نماد ارمنستانه. می تونی تو سایزهای مختلف پیداشون کنی.
• جواهرات نقره: ارمنی ها تو کار نقره کاری خیلی مهارت دارن. زیورآلات نقره با طرح های خاص و سنتی رو می تونی اونجا پیدا کنی.
• قهوه و شکلات ارمنی: اگه عاشق قهوه ای، قهوه های ارمنی رو امتحان کن. شکلات هاشون هم خیلی معروفن.
• نان گاتا: همون شیرینی معروف که قبلاً گفتم. می تونی به عنوان سوغاتی غذایی ببری.
• ساز دودوک: اگه اهل موسیقی هستی، این ساز سنتی ارمنی رو حتماً بخر. صدای خاص و دلنشینی داره.

مراکز خرید:

ایروان کلی مرکز خرید مدرن داره که توشون می تونی برندهای معروف جهانی و داخلی رو پیدا کنی. معروف ترین هاشون اینان:

• ایروان مال (Yerevan Mall): بزرگترین و معروف ترین مرکز خرید ایروان با کلی فروشگاه، فودکورت، سینما و بازی برای بچه ها.
• دالما گاردن مال (Dalma Garden Mall): یه مرکز خرید بزرگ دیگه با تنوع زیاد از برندها.
• مولتی مجیک مال (Multi Magic Mall) و مگا مال (Mega Mall): اینها هم از مراکز خرید خوب و بزرگ ایروان هستن که می تونی توشون خرید کنی.
• بازار ورنیساژ: برای خرید صنایع دستی و سوغات سنتی، بهترین گزینه همین بازاره.

نکات مهم و ضروری برای سفری آسوده به ارمنستان

حالا که همه چی رو در مورد ارمنستان یاد گرفتی، چند تا نکته مهم هست که اگه حواست بهشون باشه، سفرت حسابی آسوده و بی دردسر می شه:

• قوانین دارویی: حواست باشه، ورود بعضی داروها مثل کدئین بدون نسخه پزشک به ارمنستان ممنوعه. پس اگه داروی خاصی مصرف می کنی، حتماً نسخه پزشکت رو به انگلیسی همراهت داشته باش.
• حساسیت های فرهنگی و سیاسی: ارمنی ها روی مسائل ملی و مذهبیشون حساسن. از بحث کردن در مورد مسائل سیاسی، مخصوصاً مناقشه قره باغ، خودداری کن. تو کلیساها هم حتماً پوشش مناسب (پوشاندن سر برای خانم ها و شونه ها برای همه) رو رعایت کن.
• رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی: تو ارمنستان پلیس روی عبور عابر پیاده از خط کشی خیلی حساسه. پس حتماً از خط عابر پیاده رد شو، وگرنه جریمه می شی.
• سروصدا: مخصوصاً تو ساعات پایانی شب تو مناطق مسکونی، از ایجاد سروصدا و آواز خواندن خودداری کن. به احترام مردم محلی، سکوت رو رعایت کن.
• آگاهی از قوانین اماکن: قبل از ورود به هر مکان تاریخی یا طبیعی، تابلوهای راهنما رو بخون و به قوانینشون احترام بذار.
• کوهنوردی: اگه قصد صعود به ارتفاعات رو داری، حتماً لباس و تجهیزات مناسب همراهت ببر و تو فصل مناسب این کار رو انجام بده. تنها هم نرو، مخصوصاً اگه تجربه کافی نداری.
• امنیت: خوشبختانه ارمنستان یه کشور امنه و میزان جرم و جنایت توش پایینه. ولی خب، مثل هر جای دیگه ای، حواست به وسایلت باشه و تو جاهای شلوغ مراقب باش.
• سیم کارت و اینترنت: به محض ورود، می تونی سیم کارت محلی بگیری و از اینترنت پرسرعت لذت ببری. اپراتورهای مختلفی مثل Beeline و VivaCell-MTS وجود دارن.
• شماره های اضطراری: این شماره ها رو همیشه یادت باشه: پلیس ۱۰۲، آمبولانس ۱۰۳، آتش نشانی ۱۰۱.

نتیجه گیری: ارمنستان، فراتر از یک مقصد گردشگری

خب، رسیدیم به آخر سفر مجازی مون به ارمنستان. این کشور واقعاً فراتر از یه مقصد گردشگری ساده است. ارمنستان یه کتاب زنده از تاریخ، یه گالری پر از هنر، و یه آغوش گرم از مهمان نوازیه. از کوهستان های سرسبز و دریاچه های زلالش گرفته تا کلیساهای کهن و بازارهای پرهیاهوش، هر گوشه اش پر از حس و حال خودشه. اگه دنبال یه تجربه اصیل فرهنگی و تاریخی هستی، اگه دلت می خواد تو یه کشور امن و دوست داشتنی گشت و گذار کنی، و اگه می خوای با مردمی آشنا بشی که قلبشون به روی مهمونا بازه، پس ارمنستان همون جاییه که باید بری!

تجربه سفر به این سرزمین می تونه یکی از قشنگ ترین خاطرات زندگیت بشه. پس چی منتظری؟ چمدوناتو ببند و برای کشف هرآنچه که هست! تو ارمنستان آماده شو!